Kostum va moda tarixi

Saukele – kelinlarning eng qadimiy baland bosh kiyimi 
shunday ataladi. Odatda, saukele to‘ylarda kiyilgan. 
Timak – kichik bosh kiyimi hisoblanadi. Uchi qirrali, ba-
land ushbu bosh kiyim tepa qismi bilan ajralib turadi. 
Taqiya borik – ayollar bosh kiyimining eng qadimiy na-
munalaridan biri sanaladi. Ushbu bosh kiyim baland, uchli bi-
chimdagi do‘ppi shaklida bo‘lib, to‘q qizil kimxob va mo‘yna 
bilan bezatiladi.  Odatga ko‘ra, ilk bor ona bo‘lgan yosh ju-
von birinchi farzandi dunyoga kelgach, uvali-juvali ayollarning 
bosh kiyimini kiyadi. Ayollarning ushbu bosh kiyimi ikki qism-
dan iborat: ichkisi kimeshek va ustki salde – salla, u ichidagisi 
ustidan o‘raladi. Bosh kiyimning ikki qismi ham, asosan, oq 
matodan qilinadi. Ayollarning bosh kiyimi – kimeshek bosh, 
ko‘krak, yelka va orqani yopib turadi.
Ayollarning zargarlik buyumlari ham xilma-xil: rang-barang 
isirg‘a, taqinchoqlar bo‘yin va ko‘krak ustiga, soch va boshga 
taqiladi. Taqinchoqlar, uzuk, bilaguzuklar shular jumlasidandir. 
 Qozoq ayollarining poyabzali erkaklarnikidan deyarli farq 
qilmagan. XIX asr oxiri – XX asr boshlariga kelib, qozoq 
ayollari poyabzallarining ko‘rinishi va shakli o‘zgardi. Qiz-
juvonlarning ko‘pchiligi yetik – etik kiyganlar. Ular aksariyat 
masi va kebis (mahsi va kavush)ni ma’qul ko‘rgan. Keksa 
ayollarning asosiy poyabzali ichigi va kalish hisoblangan. 

---

133