Kostum va moda tarixi

Ayollar libosi.  «Dzyuni  –  xitoe» – Xeyan davrida libos 
rang li, to‘qilgan, o‘n ikki qavatdan tashkil topgan. Bora-bora 
u besh qavatga tushadi. XIV asrga kelib, zodagonlar libosi an-
cha soddalashadi, kiyimlar va uning unsurlari soni kamayadi. 
Ayollar libosi erkaklarnikiga nisbatan uzunroq bo‘lib, yerga 
tegib turgan.
Ayollar ichki yelka kiyimi – xadadzyuban va dzyuban 
sanaladi.  Futano va kosimaki – ichki bel kiyimi hisoblana-
di. Futanoning uzunligi kalta, tizzagacha bolib, tikilmagan 
yubkadan iborat. Kosimaki deb, tovongacha tushib turadigan, 
uzun, tikilmagan yubkaga aytiladi. Kimono va xaori ustki 
kiyimlar sanaladi. Xaori tunikasimon bichimli, oldi ochiq, 
ko‘krakkacha okumi yoqasi tushib turadi va tasma bilan mah-

---

59
kam bog‘lanadi, ko‘pincha ort qismi oldiga nisbatan kaltaroq 
bo‘ladi.
Ayollar kimonosi erkaklarnikidan uzunligi, yeng bichimi 
va tikilishida farq qiladi. Ayollar kimonosi yengining ichki 
tomoni va yeng o‘mizining osti ochiq qoldirilgan, tikilma-
gan.  Yukata – ayollarning yozgi kimonosi. Umuman, ayollar 
kimonosi fasllar o‘zgarishi, biror tadbir yoki marosim turiga 
qarab o‘zgargan. 
Obi belbog‘i orqa tomonga katta kapalak shaklida bant qilib 
bog‘lanadi.  Kosode ustki kiyim hisoblanadi. Ayollarning bosh 
kiyimi kam uchraydi. Ayollar poyabzali – geta har xil bo‘lgan. 
Ko‘rinishi skameykasimon va tagcharmi keng, 10 sm li baland 
yog‘och o‘rindiqqa o‘xshash geta urf bo‘lgan. Ayollar poyab-
zalining yana bir turi – dzori edi. O‘lchami bir xil, tagi yum-
shoq, poshnasiz shippakka o‘xshash bo‘lgan.