Korxonalarning daromadlari tahlili

13.25 + (-5.3) = 7.95

Yuqoridagilardan ushbuni xulosa qilishimiz mumkin. Natijaning o’zgarishiga birinchi omil 13.25 birlik tasir qilgan bo’lsa, ikkinchi omil esa -5.3 birlik tasir ko’rsatgan.

Shunday qilib yuqorida biz korxonaning xarajatlari miqdorini o’zgarishini va rentabellik ko’rsatkichlarini tahlil qilib o’tdik. Yana biz korxonaning xarajatlari to’g’risida asosiy ko’rsatkichlardan biri ya’ni qilingan xarajatlar miqdori yalpi tushumning necha foizini tashkil qilish ko’rsatkichidir. Bu ko’rsatkich tahlili bizga qaysi faoliyatdan olingan daromadlar yoki xarajatlar foydaning ko’payishiga yoki kamayishiga olib kelganligini ko’rishimiz mumkin. Bu ko’rsatkich quyidagicha topiladi.

Bu ko’rsatkich tahlilida natijaga quyidagi omillar tasir etmoqda.

1. 
   Ish.x.-ishlab chiqarish xarajatlari;
   
2. 
   D.x.-davr xarajatlari;
   
3. 
   M.x.-moliyaviy faoliyat bo’yicha xarajatlar;
   
4. 
   M.s.d.-mahsulotlarni sotishdan olingan daromadlar;
   
5. 
   As.b.d.-asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar;
   
6. 
   M.d.-moliyaviy faoliyatdan daromadlar.
   

Bu ko’rsatkichda natijaga oltita omil tasir qilganligi sababli har bir omilning natijaga tasirini tahlilda qo’llaniladigan usullardan biri zanjirli almashtirish usulidan foydalanamiz:
2015-yilga nisbatan 2016-yilda natijaning o’zgarishi:

- = - = 82.1 - 87.3 = -5.2

Natijaga birinchi omilning tasiri.

- = - = 110.9-87.3=23.6
Natijaga ikkinchi omilning tasiri.

- = - = 115.2-110.9=4.3

Uchunchi omilning tasiri.

- = - = 113-115.2=-2.2
To’rtinchi omilning tasiri.
- = - = 78.1-113=-34.9
Beshinchi omilning tasiri.
- = - =78.3-78.1=0.2
Oltinchi omilning tasiri.
- = - =82.1-78.3=3.8
Omillarning natijaga tasirini to’g’ri hisoblanganligini tekshirib ko’ramiz, agar har bir omilning natijaga tasirining yig’indisi umumiy o’zgarishga teng bo’lsa demak to’g’ri hisoblangan.