Korxonalarni qurilish joyini texnik-iqtisodiy jihatdan asoslash

10. Iqtisodiy asoslash

1. 
   I. Sex samarali ish vaqti hisobi
   

Loyihalanayotgan sex, unumdorligi 116103 t/yil bo’lgan ammiak ishlab chiqarish bo’yicha.
Sex ishlab chiqarish loyiha quvvati, asosiy jixoz quvvati bilan aniqlanadi. Asosiy jixozning loyiha quvvati quyidagi formuladan topiladi.
M= R_s* T_sam * N, t/yil
Bu yerda:
M = Sex quvvati,
R_s = qurilmaning bir soatlik unumdorligi
N – qurilmalar soni
T_sam – qurilmalarning samarali ish vaqti va quyidagicha aniqlanadi.
T_sam = T_kal – T_tam – T_t ∙ T_o, kun (soat)
Bu yerda:
T_kal - yillik kalendar ish vaqti
Uzluksiz ishlaydigan ishlab chiqarish uchun T_kal= T_nom
T_t – texnologik to’xtashlar
T_o – ish javdaliga bog’liq bo’lgan to’xtashlar bo’lib, T_t=0, T_o=0 deb olamiz. Uzluksiz ishlaydigan korxonalarda bir yilda 91 kun dam olish kuni.
T_sam = T_kal – T_tam bo’ladi,
T_kal = 365 ∙ 24 = 8760 soat
Ta’mirlash ishlarida jixozlarning to’xtalishi davomiyligi.
1. Kapital tamir: 480*1=480 soat;
2. O’rta ta’mir: 64*3=192 soat;
3. Joriy ta’mir: 8*6=48 soat
Jami jihozlar to’xtatish vaqti:
T_tam = 480 + 192 + 48 = 720 soat yoki 30 kun.
Jixozlar samarali ish vaqti fondi:
T_ef= 8760 –720 = 8040 soat
8040/24 = 335 kun
II. Kapital sarflar hisobi
Sex kapital xarajatlariga asosiy ishlab chiqarish fondlari (AIF) narxi kiradi. AIF boshlang’ich narxi tan – narx, transport xarajatlar yig’indisini tashkil etadi.
Maxsulot ishlab chiqarishda ishtirok etadigan AIFlariga qurilish binolar hamda jixoz va qurilmalar kiradi.
2.1.Qurilish binolarining smeta narxi quydagicha
10.1-jadval

№