Korxonalar faoliyatining tahlili va statistika asoslari

17.2. Qishloq xo’jaligida ishlab chiqarish xarajatlari hajmining tahlili

Hisobot yilidagi xarajatlar summasini bazis yilidagi xarajatlar summasiga solishtirib, uning umumiy o’zgarishi mutlaq va nisbiy ko’rsatkichlar bo’yicha aniqlanadi. Buning uchun ishlab chiqarish xarajatlari indeksi formulasidan foydalanish kerak:

Bunda, q₁- hisobot yilida ishlab chiqarilgan mahsulot har bir turining miqdori;

 q_{0 -} bazis yilida ishlab chiqarilgan mahsulot har bir turining miqdori;

 z_1- hisobot yilida ishlab chiqarilgan bir birlik mahsulot tannarxi;

 z _- bazis yilida ishlab chiqarilgan bir birlik mahsulot tannarxi;

- hisobot yilida ishlab chiqarilgan tayyor mahsulot uchun sarf bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlari summasi;

- bazis yilida ishlab chiqarilgan mahsulot uchun sarf bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlari summasi.

Ishlab chiqarish xarajatlari hajmining o’zgarishi bevosita:mahsulot miqdori bilan tannarxning o’zgarishi hisobigi yuzaga keladi.Omillar ta’sirini quyidagi indekslar orqali aniqlanadi.:

1.Mahsulot fizik miqdori umumiy indeksi:


2.Mahsulot tannarxining umumiy indeksi:

Ushbu indekslar ko’paytmalarining yig’indisi ishlab chiqarish xarajatlari umumiy indeksiga teng kelishi shart: