Korxonalar faoliyatining tahlili va statistika asoslari fani bo’yicha ma’ruzalar kursi Buxgalteriya hisobi va audit kafedrasi dosenti T

Qishloq xo’jaligi yalpi ishlab chiqarishining hajmini quyidagi formula yordamida hisoblash mumkin:
Bu yerda, qishloq xo’jalik korxonalarida yalpi ishlab chiqarilgan mahsulotlar qiymati;


boshqa tashkilotlar tarkibidagi yordamchi xo’jaliklarda ishlab chiqarilgan qishloq xo’jalik mahsulotlar qiymati;

qishloq xo’jaligiga xizmat qiluvchi korxona va tashkilotlar tomonidan bajarilgan xizmatlar hajmi.

Yalpi qo’shilgan qiymat qanday aniqlanadi? Bu yalpi ishlab chiqarish hajmidan oraliq iste’mol hajmini chegirib tashlash orqali aniqlanadi:;

- qishloq xo’jaligining yalpi ichki mahsulotidir.

Sof qo’shilgan qiymat qanday aniqlanadi?Qishloq xo’jaligida yaratilgan yalpi qo’shilgan qiymatdan asosiy kapital iste’moli hajmini (amortizasiyasini) chegirib tashlash orqali sof qo’shilgan qiymat hajmi aniqlanadi; :
bu yerda asosiy kapital amortizasiyasi.

Sof qo’shilgan qiymat qishloq xo’jaligining sof ichki mahsuloti bo’lib hisoblanadi.

Qishloq xo’jaligi yalpi foydasi qanday aniqlanadi?Yalpi foydani aniqlash uchun yalpi ichki mahsulot qiymatidan mehnat haqi , ishlab chiqarishga va importga xisoblangan soliqlarni chegirib tashlash kerak: .

Qishloq xo’jaligi sof foydasi qanday aniqlanadi?Yalpi foydaga mahsulot ishlab chiqarish va sotishga berilgan subsidiyani qo’shib, asosiy vositalar amortizasiyasini ayirib tashlash orqali sof foyda aniqlanadi:

Qishloq xo’jalik mahsulotlari dinamikasining statistik tahlili indeks usuli yordamida amalga oshiriladi. Tahlilda quyidagi 3-ta umumiy indeksdan foydalaniladi:
1. Mahsulotlar hajmi umumiy indeksi:
2. Mahsulotlar fizik miqdori umumiy indeksi:
3. Mahsulotlar bahosi umumiy indeksi: