Korxona Iqtisodiyoti va Menejmenti

Soha iqtisodiyoti va Menejmenti

Bajardi: 120-20BT talabasi Sayfullayeva Z.

Tekshirdi: dots. Nabiyeva S.

Kimyo va Oziq-ovqat sanoati korxonasining aylanma kapitali (aylanma mablag’lari)

Reja:

1. Aylanma mablag‘larning mohiyati va strukturasi;

2. Aylanma fondlar va muomala fondlarning tarkibi;

3. Aylanma mablag‘larning normalanishi;

4. Aylanma mablag‘larning xosil bo‘lish manbaalari;

5. Aylanma mablag‘larning aylanishi;

6. Aylanma mablag‘lardan unumli foydalanish ko‘rsatkichlari.

Aylanma mablag‘larning mohiyati va strukturasi;

Aylanma mablag‘lar - bu korxona va xo‘jalik birlashma (uyushma) larning mehnat buyumlari bo‘lib, bevosita ishlab chiqarish jarayonini ta’minlovchi (ishlab chiqarish aylanma fondlari) hamda maxsulotni sotish va ta’minot jarayonlarida xizmat ko‘rsatuvchi mablag‘lardan (muomala fondlar) iborat.

Aylanma mablag‘lar
ishlab chiqarish aylanma fondlar;
muomala fondlar
ishlab chiqarish jarayonida ishtiroq etish etadilar.

• Ular xar bir ishlab chiqarish siklida bir marotaba ishtiroq etadi.
• O‘z natural xolatini o‘zgartiradilar yoki yo‘qotadilar
• O‘z qiymatlarini tayyor maxsulotga butunlay o‘tkazadilar.

korxonaning tayyor mahsulot zaxirasini yaratish uchun mo’ljallangan pul mablag’lari, aksiyadorlarning qarzlari, turli xil debitorlik qarzlari, bank va kassalarning hisob raqamlaridagi mablag’lardan iborat bo’ladi.

Ishlab chiqarish jarayonida bajaradigan funksiyalariga qarab ishlab chiqarish aylanma fondlari 3 guruxga bo‘linadilar;

ishlab chiqarish zaxiralari
chala tayyor maxsulotlar
kelajak davr xarajatlari

ishlab chiqarish aylanma fondlari

xom ashyo va asosiy materiallar

• ishlab chiqariladigan maxsulot tarkibiga butunlay kiruvchi yoki uning zarur komponenti sifatida asosini tashkil qiluvchi turli xil materiallar

Tugallanmagan ishlab chiqarish

• ishlab chiqarish sexlar va uchastkalarda tayyor maxsulot bo‘lishiga qadur qisman ishlov berilib, ammo sotilishimumkin bo‘lmagan Mehnat buyumlari.

Kelgusi davr xarajatlari

• kelajak davrda maxsulot tannarxi (ishlab sarflari) ga kiritiladigan, ammo rejalashtirilgan yilda sarf bo‘ladigan xarajatlar (yangi tur maxsulot), yangi texnologiyalarni loyixalashtirish, o‘zlashtirish