Korxona faoliyatini rejalashtirish va bashorat qilish

Kontseptsiyada tanlangan tovar bozoridagi ahvol; korxonaning tanlangan biznes sohasidagi kuchli va kuchsiz tomonlari; boshqa bozorga chiqish imkoniyatlari; bozorga ta’sir o’tkazuvchi qonunchilik, siyosat, demografik holat kabi omillar aks ettiriladi. Bundan tashqari kontseptsiya bahoning o’zgarishi, inflyatsiyaning o’sishi, kapital olib chiqish yoki mahsulot olib kirishni cheklovchi qonun hujjatlarining qabul qilinishi kabi sharoitlarda, mahsulotni sotishni ko’paytirish uchun zarur bo’lgan chora-tadbirlarni ham o’z ichiga oladi. Ushbu bo’lim tanlangan biznes yo’nalishi maqsadlari va niyatlarining shakllanishi bilan yakunlanadi.
Korxona, uning mahsulot va xizmatlari tavsifnomasi bo’limida korxonaning joylashgan manzili, bozorga chiqish shakli, bozordagi ulushi, asosiy raqobatchilari va ularning kuchli tomonlari, texnologiya darajasi va harajatlar tahlili aks ettiriladi.
Mulkchilik shakli, xodimlarning malakasi, tashqi muhit bilan munosabatlar “Boshqaruv” bo’limida ko’rsatiladi.
“Bozor tadqiqoti va tahlili” bo’limida tanlangan bozor asoslab beriladi, haridorlarni korxona mahsulotlariga jalb etuvchi raqobatchilik usullari hamda bozorda bahoni shakllantirish va hokazolar ko’rib chiqiladi.
Marketing rejasining asosiy vazifasi korxonaning bozordagi imkoniyatlariga baho berishdadir. Marketing rejasining asosiy elementlari sifatida tovarlarni tarqatish tizimi, bahoni shakllantirish, reklama, savdoni rag’batlantirish usullari, sotilgandan keyingi xizmat ko’rsatishni tashkil qilish, korxona (firma) va uning mahsulotlari haqida jamoatchilik fikrini shakllantirish kabilarni ko’rsatib o’tish mumkin.
“Ishlab chiqarish rejasi” potentsial haridorlarga kerakli mahsulotlar hajmini o’z vaqtida ishlab chiqarish imkoniyatining mavjudligini ko’rsatadi. Mazkur bo’limda quyidagilar o’z aksini topadi: yangi tashkil qilingan yoki faoliyat yuritayotgan korxonada tovar ishlab chiqarish joyi; buning uchun zarur bo’lgan ishlab chiqarish quvvatlari va ularning o’sish istiqbollari; xomashyo va material etkazib beruvchilar; ishlab chiqarish kooperatsiyasi; ishlab chiqarish oqimlari tizimini tuzish; sifatni nazorat qilish jarayoni; foydalaniladigan standartlar; vujudga kelishi mumkin bo’lgan ishlab chiqarish harajatlari.
“Tavakkalchilik va sug’urtalashni baholash” bo’limi ikki qismga bo’linadi. Birinchi qismda tavakkalchilikning barcha turlari (yong’in, zilzila, soliqni boshqarishdagi o’zgarishlar va valyuta kursining tebranishi) oldindan hisoblab chiqiladi. Ikkinchi qismda esa tavakkalchilik xavfining oldini olish, ya’ni tavakkalchilik va zararlarni qisqartirish chora-tadbirlari ko’rsatiladi, shuningdek, tavakkalchilik xavfidan sug’urtalash dasturi amalga oshiriladi.
Moliyaviy reja biznes-rejaning yakunlovchi bo’limi bo’lib, korxona faoliyatining natijalarini tavsiflaydi. U quyidagi bo’limlarni o’z ichiga oladi:

• 
  savdo hajmining bashorati;
  
• 
  pul daromadlari va harajatlari balansi;
  
• 
  foyda va zarar bo’yicha reja.
  

Mazkur rejaning ko’rsatkichlari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin:

• 
  tovarlarni sotishdan tushgan daromad;
  
• 
  ishlab chiqarish harajatlari;
  
• 
  savdodan tushgan umumiy foyda;
  
• 
  sof foyda;
  
• 
  korxona aktiv va passivining solishtirma balansi;
  
• 
  zararsizlikka erishish grafigi.
  

Shuningdek, mazkur bo’limda ishlab chiqarishni tashkil qilish yoki kengaytirish uchun mablag’ jalb qilish rejalari ham ifodalanadi. Bo’limda korxonaning moliviy barqarorligi yoki nochorligini aniqlash imkonini beruvchi maxsus ko’rsatkichlar hisob-kitobi ham keltiriladi.