|
Иккинчидан, жиноятчилик ва коррупциянинг авж олиши давлатнинг конституциявий асосларини емиради, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини жиддий тарзда бузилишига олиб келади.
Учинчидан, жиноятчилик ва коррупция жамиятнинг маънавий-ахлоқий асосларини емиради. Жамият аъзоларининг фуқаролик мавқеини йўққа чиқаради. Амалга оширилаётган ўзгаришларга салбий муносабат вужудга келиши учун шароит яратади. Ислоҳотлар ғоясининг ўзини обрўсизлантиради ва эски замонларни, шу жумладан “Қудратли марказнинг кучли қўли”ни қўмсаш ҳиссини тўғдиради.
Қийинчиликлар шароитида фуқаролар онгида, айниқса, ёш авлоднинг бир қисмида, ҳаётда юксак турмуш даражасига эришишнинг асосий усули қонунга хилоф фаолият билан боғлиқ, деган мутлақо ахлоққа зид нуқтаи назар шаклланиши ва қарор топиши мумкин. Бу ёшларни ёмон йўлга оғдиради, ахлоқан бузади.
Тўртинчидан, “Пул ҳокимиятга интилади” деган ибора бор. Агар жиноий йўл билан пул топган шахс ҳокимият тузилмаларига чиқиб олса, ҳокимият органлари жиноятга аралашиб қолади. Бу ривожланаётган жамият учун энг жиддий хавф-хатардир. Бу давлатнинг ўзини обрўсизлантиради. Мамлакат ичкарисида ҳам, ташқарисида ҳам унга ишончсизлик ортиб боради.
Бешинчидан, нопок йўл билан бойлик орттирганлар жазодан қутулиб қолиш ва ўзларининг жиноий сармояларини ҳимоя қилиш учун ҳар қандай ҳатти-ҳаракатларга тайёр турадилар. Бундай қилсалар адолатли жазодан қўрқиб, ҳамма ишни қилишга, ҳатто вазиятни беқарорлаштиришга, оммавий тартибсизликларни келтириб чиқаришга шай турадилар.
Олтинчидан, Ўзбекистон дунё давлатлари билан барча соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириб бораётган бир пайтда коррупциячиларнинг ҳатти-ҳаракатлари нафақат мамлакатимизнинг ҳалол фуқароларини тадбиркорликдан четлатади ,балки чет эллик шерикларда ишончсизлик уйғотади ва уларни чўчитиб қўяди.
Натижада мамлакат ғоят муҳим капитал маблағлар манбаидан, технологиялар ва тажрибадан, жаҳон иқтисодий тизимининг соғлом “соф” қисмига қўшилиш имкониятидан маҳрум бўлади. Бундай мамлакат халқаро жиноий тузилмалар тобора кўпроқ қизиқадиган ва фаол иш олиб борадиган макон бўлиб қолади.
Халқаро валюта жамғармасининг ҳисоб-китобларига кўра, коррупция туфайли жаҳон иқтисодиёти йилига ўртача 1,5-2 триллион АҚШ доллари миқдорида зарар кўради.
Конституциянинг 2 моддасига кўра, давлат халқ иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат қилади. Давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фуқаролар олдида масъулдирлар.
Коррупция мазкур конституциявий қоидага зиддир.
Шундай экан, давлат ва унинг органлари давлатнинг конституциявий асосларига раҳна солиши мумкин бўлган ҳуқуқбузарликларга қарши барча куч-имкониятини ишга солиши керак.
1.Президентимизнинг ташуббуси билан 2017 йил 3 январда Ўзбекистон Республикасининг “Коррупцияга қарши кураш тўғрисида”ги №УРҚ-419 сонли қонуни қабул қилинди.
2.Қонун 6 та боб, 34 та моддадан иборат.
3.Коррупция – шахснинг ўз мансаб ёки хизмат мавқеидан шахсий манфаатларини ёҳуд ўзга шахсларнинг манфаатларини кўзлаб моддий ёки номоддий наф олиш мақсадида қонунга хилоф равишда фойдаланиши. Худди шунингдек бундай нафни қонунга хилоф равишда тақдим этиш.(3 модда).
4.Коррупцияга қарши курашиш бўйича республика идоралараро комиссия тўғрисидаги Низом –Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 2 февралдаги ПҚ-2752 –сонли қарорига асосан тасдиқланган.
5.“Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг қоидаларини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 2 февралдаги ПҚ-2752 –сонли қарори қабул қилинди.
Қонуннинг 4 моддасида “Коррупцияга қарши курашнинг асосий принциплари” белгиланган.
Улар қуйидагилар:
1.Қонунийлик;
2.Фуқаролар ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларининг устуворлиги;
3.Очиқлик ва шаффофлик;
4.Тизимлилик;
5.Давлат ва фуқаролик жамиятининг ҳамкорлиги;
6.Коррупциянинг олдини олишга доир чора-тадбирлар устуворлиги;
7.Жавобгарликнинг муқаррарлиги.
Қонуннинг 5 моддасида ,”Коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари”белгиланган.
Улар қуйидагилар:
1.Аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш;
2. Давлат ва жамият ҳаётининг барча соҳаларида коррупциянинг олдини олишга доир чора-тадбирларни амалга ошириш;
3. Коррупцияга оид ҳуқуқбузарликларни ўз вақтида аниқлаш, уларга чек қўйиш, уларнинг оқибатларини, уларга имкон берувчи сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этиш, коррупцияга оид ҳуқуқбузарлиларни содир этганлик учун жавобгарликнинг муқаррарлиги принципини таъминлаш.
Қонуннинг 7 моддасида белгиланган “Коррупцияга қарши кураш бўйича фаолиятни амалга оширувчи давлат органлари” қуйидагилар:
1.Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси;
2.Ўзбекистон Республикаси ДҲХ;
3.Ўзбекистон Республикаси ИИВ;
4.Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги;
5.Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратураси ҳузуридаги Солиқ, валютага оид жиноятларга ва жиноий даромадларни легаллаштиришга қарши курашиш департаменти.
Do'stlaringiz bilan baham: |
