Korrelyatciya teoryasinin’ elementleri Reje: Kirisiw Korrelyatsiyaliq analiz tiykarlari. Jup korrelyatsiya Ko’p faktorli korrelyatsiya

Balans- bul hádiyse hám protsesslerdi belgili tariyxiy shárayatta, anıq dáwir hám mákanda anıń halda xarakterlewshi bir-birine baylanıslı ekonomikalıq kórsetkishler sisteması bolıp, hádiyseni pútinliginshe úyreniwge múmkinshilik beredi. Balans usılı islep shıǵarıw, tutınıw menen amant, xalıq pul dáramatları menen qárajetler hám usınday qatnaslar ortasındaǵı baylanıslardı, teń salmaqlıqlardı úyreniwde keń qollanıladı.

Hádiyselerdiń óz-ara baylanıslılıq dárejesi analitikalıq gruppalaw arqalı da anıqlanadı. Bul gruppalaw járdeminde faktorlı hám nátiyjelik belgiler ortasındaǵı baylanıslılıq úyreniledi. Analitikalıq gruppalaw áddette faktor belgi tiykarında ámelge asırılıp, hár bir gruppa ushın nátiyjelik belgilerdi xarakterlewshi ortasha hám salıstırmalı muǵdarlar esaplanadı. Soń hár eki belgi ortasındaǵı baylanıstı baqlaw maqsetinde nátiyjelik belgilerdiń ózgeriwi faktor belgi ózgeriwi menen salıstırıladı.

Belgili dáwir (waqıt) ishinde belgiler ortasındaǵı baylanıstı ápiwayı qatarlardı dúziw járdemindede úyreniw múmkin. Bunıń ushın dáslep salıstırılıp atırǵan belgiler ortasındaǵı baylanıs barlıǵı teoriyalıq jaqtan anıqlanadı. Soń eki qatarǵa jaylastırılıp, bir-biri menen salıstırıladı. Máselen, miynet ónimdarlıǵı menen miynet haqı ortasındaǵı tuwra teń salmaqlılıq baylanıstı eki dáwirlik dinamika qatarları mısalında tekseriwimiz múmkin.


Белгилер ортасындағы байланыслардың характерине қарап байланыслар еки түрге бөлинеди:
Функционал байланыс;
Корреляцион байланыс
Бағдарлардың өзгериўине қарап байланыслар еки түрге бөлинеди: туўра байланыслар ҳәм кери байланыслар. Аналитикалық сүўретлеўдиң көринисине қарап та байланыслар еки түрге бөлинеди:
Туўра сызықлы байланыслар;
Иймек сызықлы байланыслар



Егер фактор белгиниң артыўы (яки кемейиўи) менен нәтийже белги де артып (яки кемейип) барса, олар ортасындағы байланыс туўра байланыс болады. Керисинше, нәтийжелик белгиниң өзгериў бағыты фактор белгиникине қарама- қарсы болғанда байланыс кери болады.