Корреляцион ва регрессия Асосий тушунчалар. Чизиқли ва чизиқсиз корреляция



Download 201 Kb.
bet1/4
Sana25.02.2022
Hajmi201 Kb.
#461737
  1   2   3   4
Bog'liq
14. Корреляцион анализ


Корреляцион ва регрессия


1. Асосий тушунчалар. Чизиқли ва чизиқсиз корреляция. Корреляция сўзи инглизчада пайдо бўлган ва correlation – муносабат деган маънони англатади.
Корреляция усули статистик боғлиқликларни ўрганиши учун хизмат қилади. Корреляция анализ ёрдамида икки масала ечилади:
I. Регрессия тенгламаси ёрдамида X ва Y белгилар вариацияси орасидаги боғлиқликнинг аналитик формасини аниқлаш.
II. Белгилар (аломатлар) орасидаги боғлиқлик зичлигини ҳосил қилиш (X вариация қандай ўлчамига Y вариациянинг ўлчами мос келади).
Корреляцион боғлиқлик нафақат жамиятнинг соҳаларида биологик, физик жараёнларда, метеорологияда ва ҳ.к. учрайди.
Корреляция методларини қўллаш бир қатор этап (босқич)ларни тақоза этади:
1. Объектни танлаш, масаланинг қўйилиши ва ўзаробоғлиқлик кўрсатгичларни танлаш.
2. Статистик маълумотларни йиғиш ва уларни текшириш.
3. Белгилар орасидаги боғлиқликларни ўрганиш.
4. Текшириш натижаларини баҳолаш ва корреляция тенгламаси параметрларини мантиқий таҳлил қилиш.
Ч изиқли корреляция. Регрессия тенгламаси натижавий белгиларнинг фактор белгилардан статистик боғлиқлигини ифодалайди. Маълумки, ўрта қийматни графиги ОХ ўқига параллел тўғри чизиқни ифодалайди, регрессиянинг чизиқли тенгламаси эса оғишган тўғри чизиқни ифодалайди.
X – белгили факторлар
Y – натижавий факторлар
Берилган белгиларнинг ўрта қиймати ўрганилаётган ҳодисанинг умумий кўрсаткичини белгилайди, чизиқли регрессия тенгламаси эса ўртача «у» кўрсатинчи ўзгариши ва «х» белгидан боғлиқлик даражасини ҳам кўрсатади.
Натижавий ва фактор белгилар орасидаги боғлиқлик тўғри чизиқли ва эгри чизиқли бўлиши мумкин. Натижавий белгилар чизиқли формани ташқил этса, улар фактор белгилардан текис боғлиқ бўлади ва қуйидаги кўринишда бўлади:

Берилган статистик маълумотлардан а0 ва а1 коэффициентларни аниқлаш имкони бўлса, Х – фактор белгиниш турли қийматларида натижавий белгиларни аниқлаш имконияти пайдо бўлади.
Чизиқсиз корреляция. Чизиқсиз корреляцияни тушуниш мақсадида қуйидаги мисолни қараймиз.
Маҳсулотнинг ҳажмига қараб ишлаб чиқариш маҳсулот бирлигининг таннархи орасидаги боғлиқликни аниқлаш керак. Ишлаб чиқарилган маҳсулот бирлиги таннархини Y бўлсин, 1 ойда чиқарилган маҳсулот ҳажми Х бўлсин. Маҳсулотни ишлаб чиқаришда ҳар бирлигига «b» кўрсаткичда ҳаражат қилинсин ва ҳар ойда ўртача «а» миқдорда ҳаражат қилинсин. Демак, махсулотнинг бир ойдаги умумий ҳаражати а+ га тенг. У ҳолда маҳсулотнинг ўртача таннархи

кўринишда бўлар экан.
тенглама махсулот бирлиги таннархи билан ишлаб чиқарилган маҳсулот орасидаги боғлиқликки ифодаловчи гиперболик формани ифодалайди.
Агарда фактор белгиларнинг ўсиши натижавий белгиларнинг тез ўсишига олиб келса, регрессия тенгламаси сифатида 2-тартибли парабола тенгламаси олинади:


Download 201 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish