|
Korpus lingvistikasining predmeti–til korpusi. Demak, til korpusi ma’lum tilning belgilangan davrdagi, xilma-xil janr, rang-barang uslub, hududiy hamda ijtimoiy variantdagi matnlarining elektron shakldagi maxsus dasturiy ta’minot asosidagi yig‘indisidir. Bu sohaning predmeti korpus yaratish nazariyasi va amaliyoti bo‘lsa, fan sifatida korpusning o‘ziga xosligi, dasturlash asoslari kabi jihatlari o‘qitiladi. Korpus lingvistikasi kompyuter lingvistikasining tarkibiy qismi, til korpusini yaratish, kompyuter texnologiyasi yordamida ulardan foydalanishning umumiy nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi.
Korpus tilshunosligining ob'ekti - korpus matnlar, bir tomondan, asl nutqni ifodalaydi korpus tilshunosligi uchun material va boshqa lingvistik fanlar; dan boshqa tomondan natija korpus tilshunosligi faoliyati.
Korpus tilshunosligining tadqiqot ob'ekti - bu asl yozma nutq materiali bo'lgan matn korpusi. Tadqiqot predmeti - tadqiqot uchun mo'ljallangan ma'lumotlar massivlaridan foydalanish mexanizmlari "(s. ... Tadqiqot matn korporatsiyalariga asoslangan.
Rus tili og`zaki nutq korpusi. Tuzilishi, interfeysi, lingvistik, lingvodidaktik, ijtimoiy ahamiyati.
og‘zaki nutq korpusi (bunda magnit tasmasiga yozib olingan ommaviy va xususiy og‘zaki matnlari va 1930-2000-yillardagi kinofilmlar transkript (talaffuz) matnlari mavjud) va b.
Rus tili maxsus mantlar korpusi haqida umumiy ma’lumot, tuzilishi va interfeysi.
МАХСУС МАТНЛАР КОРПУСИ - балансга келтирилган корпус, у
ҳажман катта бўлмаган, алоҳида тадқиқий топшириққа
хизмат қилувчи, маълум мақсадни кўзлаган, тузувчи
режасига мувофиқ тайёрланган корпус (Захаров В.П. Корпусная
лингвистика в России. CrossLingua’2014 < 27 – 30. 05.14 < Crimea,
Simferopol – Alushta.). Санкт-Петербург инглиз тилини
ўрганувчи (SPbEFLLC) мактаб ўқувчиларининг таълимий
матнлари корпуси шундай корпуслар сирасига киради.
А.И.Герцен номидаги педагогика университети амалий
тилшунослик кафедраси томонидан яратилган бу корпусни
тузишдан асосий мақсад рус ўқувчисида энг кўп қизиқиш
уйғотган инглиз матнларининг ўзига хослигини ўрганиш
бўлган. Корпус учун материал вазифасини ўтаган бундай
матнларнинг асл нусхаси Санкт-Петербург мактабларида
2007 йил ноябрь-декабрь ойларида йиғилган. Ушбу
матнларнинг муаллифи 911та синфнинг олдиндан махсус
тестдан ўтказилган инглиз тилини билиш даражаси ўрта
(intermediate (26%)), ўртадан юқори (upper-intermediate
(74%)) сифатида баҳоланган 78 нафар ўқувчи бўлди.
Корпус ҳажми 50.000 сўз миқдорида. Корпус базасига
асосланган тадқиқот шуни кўрсатдики, инглиз тили
хорижий тил сифатида (English as a Foreign Language)
эгалланган шахс нутқида содда матн ва гап тузилиши
қўлланилади. Бу EFL (English as a Foreign Language)
грамматикаси инглиз адабий тили грамматикаси билан
айнан бир хил структурага эга эмаслигини кўрсатади.
Махсус корпусга бўлган эҳтиёж миллий корпусдан
қолишмайди. Хоҳлаган махсус корпус аниқ бир соҳа ёки
ёндош соҳани (кемасозлик, металлургия, экология,
навигация ва ҳ.) ўрганиш учун қўлланиши табиий. Чунки
бу корпус мутахассисга атамани конкрет профессионал
қуршовда, у ёки бу муаллиф шу атама остида нимани
назарда тутганлигини кузатиш имконини беради. Махсус
корпуслар сирасида Рус тилининг Регенбург диахрон
корпуси (қадимги рус матнлари), Қадимги Рус ёзма
ёдгорликлари корпуси (қўлёзма китоблар, солнома, қайин
пўстлоғига ёзилган қадимги рус ёдгорликлари), “Слово о
полку Игореве” параллел корпуси, “Манускрипт” рус
электрон мерос корпусларини санаш мумкин
Korpus tuzishning umumiy tamoyillari. Zamonaviy korpuslarning imkoniyati. Rus, ingliz korpuslari tarixi, rivojlanishi va bugungi holati.
Инглиз тили
банки (The Cobuild Project/The Bank of English)ни тузиш
1980 йилда бошланган. Collins нашриёти янги луғат яратиш
мақсадида корпусни тузишга киришган. 1990 йилда
Бирмингем университети инглиз тили факультети, Collins
нашриётининг бу борадаги саъй-ҳаракатларини “The Bank
of English” номи остида бирлаштириш ҳаракати бошланган,
натижада ушбу электрон маҳсулот мониторинг корпус
сифатида шаклланган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
