«Korporativ risklarni boshqarish» fanidan

Mavzuning oʻrganilganlik darajasi. Kurs ishi Oʻzbekiston va xorijlik mualliflarning oʻquv qoʻllanmalari hamda adabiyotlaridan foydalangan holda Korporatsiyalarda risk boshqaruvining ahamiyati va uni takomillashtirish yoʻllari oʻrganildi.
Kurs ishining vazifalari quyidagilarda oʻz aksini topadi:

• 
  Turli nazariyalar va uslubiy asoslarni birlashtirgan holda risk menejmentining mohiyatini yoritib berish;
  
• 
  Korporatsiyalarda risk boshqaruvining amaliy holati va texnik xususiyatini ochib berish;
  
• 
  Korporatsiyalarni boshqarishda risk menejmentining muhimlilik darajasini aniqlash va uni takomillashtirish yoʻllarini oʻrganish.
  

I BOB. Bozor iqtisodiyoti sharoitida korporatsiyalarda risklarni boshqarishning nazariy-uslubiy asoslari.


1.1. Korporatsiyalarda risklarni boshqarishning mohiyati

Risk - bu insonning xatti-harakatlari yoki uning natijalari inson qadriyatlariga ta’sir qiladigan oqibatlarga olib kelishi ehtimoli.

Barcha risk tushunchalarida bitta umumiy element mavjud: voqelik va imkoniyatning bo‘linishi.
Bugungi kunda “risk” atamasi ijobiy yoki salbiy bo‘lishidan qat’i nazar, yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan oqibatlarni tavsiflash uchun ishlatiladi.
Zamonaviy risk tushunchasi deterministik oldindan belgilash haqidagi arxaik fikrlardan uzoqdir. Buning oqibatlari fatalistik nuqtai nazardan sezilmaydi. Ular ijobiydan salbiyga qadar o‘zgarishi mumkin, yoki boshlang‘ich faoliyatni yoki uning natijasini o‘zgartirish orqali yoki oqibatlarini yumshatish orqali o‘zgartirilishi mumkin.
Bugungi kunda risk muhim, ammo markaziy emas, balki boshqarish omili sifatida tan olingan. P. Bernstaynning ta’kidlashicha, risk ostida bo‘lgan xatti-harakatlar strategiyasini o‘rganish bizning vaqtimizning belgisidir.
Riskning mohiyati to‘g‘risidagi xilma-xil fikrlar, ko‘p hollarda bu hodisaning serqirraligi amalda mavjud xo‘jalik faoliyati qonuniyatlarida uni to‘liq tan olinmasligi, real iqtisodiy amaliyotida va boshqaruv faoliyatida yetarlicha qo‘llanilmasligi bilan sharxlanadi.
“Risk” - bu bashorat qilinayotgan variantlarga nisbatan daromad ololmaslik yoki zararlarini paydo bo’lish ehtimoliyatidir.
“Zamonaviy biznesda risk” kitobida: risk deganda ma’lum bir ishlab chiqarish va moliyaviy faoliyatni amalga oshirish natijasida qo’shimcha xarajatlarni paydo bo’lishi yoki daromadning olinmasligi, hamda tashkilot tomonidan o‘z resurslarini yo’qotish ehtimoliyatini anglash tushuniladi”-deb ta’rif beriladi.