1-jadval.
Janubiy Koreya iqtisodiyotining umumiy tavsifi
Sharqiy Osiyodagi, Koreya yarim orolining janubiy yarmida joylashgan hudud
|
Poytaxti
YaIM
|
SEUL
$1,072 trillion
|
Budjeti
|
Daromadlar: $565.5 mlrd
Xarajatlar: $558 mlrd
|
Maydoni
Oltin valyuta zahirasi
Tashqi qarzi
|
99,720 kv km
$403 mlrd.
$458 mlrd.
|
Tabiiy resurslar
Global Innovatsion indeks
HDI
|
Ko'mir, temir rudasi, grafit, oltin, kumush, volfram, qo'rg'oshin va rux
11 (56.55)
22 (0.906)
|
Aholisi
|
51,255,420 kishi
|
Qishloq
xo´jaligi
|
Guruch, sitrus mevalari, nok, xurmo, qulupnay va arpa, bug'doy, soya shuningdek, kartoshka, karam
|
Umumiy chegarasi
|
237 km
Janubiy Koreya
|
Sanoati
tarkibi
|
Elektronika, kimyo, avtomobilsozlik, kemasozlik, po’lat sanoati, to’qimachilik
|
Ishsizlik
Inflatsiya
Soliqlar
|
4%
1.1% (2020)
15.38% (2018)
|
YaIM tarkibi
|
Qishloq xo´jaligi: 1,98 %
Sanoat: 35,12%
Xizmatlar: 58,56%
|
Gini index
BERI
Doing Business
|
74 (35,7)
5 (2019)
|
Yirik kompaniyalari
|
Samsung electronics, SK Holdings, Hyuindai Motor, POSCO, LG electronics, SK Hynixs,
|
YAIM
|
12 (nominal)
4 (real)
|
Xalqaro iqtisodiy hamkorlik
|
UN, WTO, OECD, ASEAN, APEC, G20, East Asia Summit(EAS)
|
Davlat boshqaruvi
|
Unitar konstitutsion respublika
|
Jon boshiga YaIM darajasi
|
Nominal - $ 31.430 (30)
Real - $ 44.740 (32)
|
Manba: Xalqaro tashkilotlarning rasmiy ma´lumotlari asosida mualliflar ishlanmalari (ciaworldfactbook.com, britannica.com, theglobaleconomy.com, english.moefgo.kr, worldometers.info worldatlas.com, focus-economics.com, imf.org, metrocosm.com, statista.com ) asosida.
To’qqizinchi ilovada rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar sifatida Koreya va O’zbekiston Respublikalaridagi inflyatsiya darajasi taqqoslangan. Diagrammadan inflyatsiya darajasidagi juda katta farqni ko’rish mumkin.
Optimal inflyatsiya darajasi 2% atrofida deb tan olinganini hisobga olganda Koreyada ham O’zbekistonda ham bu borada chora-tadbir ko’rishga zarurat borligi ayon bo’ladi.
Koreyadagi past inflyatsiya darajasi ichki iste’mol talabining sustligi natijasi bo’lib, bu zaif iqtisodiy o’sish ko’rsatkichlarini keltirib chiqarada (2-ilovaga qarang). Hukumat keyingi bir necha yilda 2,5 dan 4 foizgacha barqaror stavkalarga erishish uchun chora-tadbir ko’rmoqda.
5. Sanoat
Sanoat sektori yillar davomida ishchi kuchining to'rtdan birini o'zlashtirgan holda, mamlakat yalpi ichki mahsulotiga doimiy hissasini qo'shib kelmoqda. Ishlab chiqarish, tog'-kon, qurilish, elektr energiyasi, suv va gazdan tarkib topgan sanoat 1980-yillarda iqtisodiy taraqqiyotning asosiy omili bo'lgan. 1991 va 2014 yillarda sanoatning ulushi 39 foizli ulushning 25 foizigacha, ishlab chiqarish esa 30 foizni tashkil etdi. Yalpi ichki mahsulotga sanoatning 35,12 foiz ulushi to'g'ri keladi.
Ishlab chiqarishdan tashqari, tog'-kon faoliyatida ham barqaror o'sishga erishildi, garchi u bir necha metal va minerallar bilan cheklangan bo'lsa ham. Janubiy Koreya po'lat, kadmiy va rux ishlab chiqaruvchi yetakchi davlatlardan biri hisoblanadi. Mamlakat, shuningdek, mis, oltin, temir rudalari, qo'rg'oshin, qalay, surma, kumush va volframning kam zaxiralariga ega; ammo, ichki resurslar sanoat sektori ehtiyojlarini qondira olmadi. Shunday qilib, bo'sh joyni to'ldirish uchun Janubiy Koreya mineral xom ashyolarni import qilishi kerak.
Janubiy Koreyaning eng yirik tarmoqlari elektronika, avtomobilsozlik, telekommunikatsiya, kemasozlik, kimyo va po'latdir. Mamlakat “Samsung”, “Electronics ” va “Hynix Semiconductor” (SK Hynix Inc.) singari dunyoga mashhur brendlarga ega bo'lgan yarimo'tkazgichlar bilan bir qatorda eng yirik elektron mahsulotlar ishlab chiqaradi. Mamlakatimiz avtomobilsozligi yuqori darajada rivojlangan va avtomobil ishlab chiqarish uchun juda katta quvvatga ega. Ba'zi taniqli brendlari - Hyundai, Renault va Kia. Janubiy Koreyaning davlat tomonidan qo'llab-quvvatlanishi mamlakatni telekommunikatsiya va axborot texnologiyalari sohasidagi eng faol bozorga aylantirdi. Bu tez rivojlanayotgan uyali aloqa bozori va dunyoda aholi jon boshiga keng polosali xizmatlarning eng yuqori ko'rsatkichiga ega. Janubiy Koreya kemasozlik sohasida dunyoda yetakchi hisoblanadi; eng yaxshi o'nta korxonalardan beshtasi (shu jumladan kuchli to'rtlik) Janubiy Koreyaning kompaniyalaridir, “Hyundai Heavy Industries Co., Ltd” dunyodagi eng yirik sex zavodiga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |