Ko’rildi: O’ibdo’

Asosiy tushuncha va atamalar: Tok, magnit maydon, g`altak, Magnit induksiyasi, Magnit oqimi, Amper kuchi

Darsning blok chizmasi:

№	Dars bosqichlari:	Vaqti:
1	Tashkiliy qism	3 minut
2	O`tilganlarni takrorlash	10 minut
3	Yangi mavzuni bayoni	25 minut
4	Darsni mustahkamlash	5 minut
5	Uyga vazifa	2 minut

Darsni o`tish metodi: joriy, baxs munozara, savol- javoblar.
Darsni borishi:

1. 
   Tashkiliy qism: O`quvchilar bilan salomlashish, davomatini aniqlash, navbatchilikni nazorat qilish.
   
2. 
   O`tilgan darsni takrorlash: uyga vazifani tekshirish orqali o`tilganlarni takrorlash.
   
3. 
   Yangi mavzu bayoni:
   

Endi umumiyroq holdan foydalanib indukcion elektr yurituvchi kuchni aniqlaylik. EYuK E bo’lgan manbaga ulangan ixtiyoriy shakldagi konturni magnit maydoniga joylashtiraylik (13.3-rasm).

Bu manbaning dt vaqt ichidagi bajargan to’liq ishi:

(13.1)

bo’ladi. Bu ishning bir qismi elektr qarshiligi R bo’lgan konturdan Joul issiqligi (dQ) sifatida ajralib chiqadi:

(13.2)

ikkinchi qismi esa magnit maydonidagi tokli konturni bir vaziyatdan boshqa vaziyatga ko’chirishda sarf bo’ladi. Bunda bajarilgan ish (12.15) ga asosan:

(13.3)

teng bo’ladi. Energiyaning saqlanish qonuniga asosan:

yoki

(13.4)

Bu tenglamaning har ikki tomonini I dt ga hadlab bo’lsak:

bundan

(13.5)

Bu ifodani EYuK E bo’lgan tok manbaidan tashqari, yana kontur bilan chegaralangan yuza orqali o’tuvchi magnit indukciya oqimining o’zgarishi tufayli paydo bo’lgan qo’shimcha EYuK li kontur uchun Om qonuni ifodasi deb qarash mumkin. Ana shu qo’shimcha EYuK indukciya elektr yurituvchi kuchidir:

(13.6)

Shunday qilib, Faradey xulosasiga muvofiq indukciya elektr yurituvchi kuchi magnit indukciya oqimining o’zgarish tezligiga proporcional bo’lib chiqdi. Bu ifodani Faradey -Maksvell qonuni deb ataladi. Faradey -Maksvell qonuni kontur yuzi orqali o’tuvchi magnit oqimining har qanday o’zgarishi uchun o’rinlidir.

Indukciya elektr yurituvchi kuchining SI dagi birligi:

kelib chiqadi.

Demak, kontur yuzi orqali o’tuvchi magnit oqim 1 Vb/s tezlik bilan o’zgarsa, konturda vujudga kelayotgan indukciya elekt yurituvchi kuchi 1V ga teng bo’ladi:

4. 
   Mustahkamlash:
   

1. 
   Parallel tokli o`tkazgichlar orasida hosil bo`ladigan o`zaro ta`sir kuchining yo`nalishi qanday aniqlanadi?
   

2. 
   Qarama- qarshi yo`nalishda I<sub>1</sub> va I<sub>2</sub> tok o`tayotgan ikkita parallel o`tkazgichning o`zaro ta`sir kuchini izohlang.
   

3. 
   Tok kuchining birligi – A ni ta`riflang.
   

5. 
   Uyga vazifa: 16- betdagi savollarga javob yozish.
   

6. 
   Baholash: dars davomida baholab jurnalga qayd qilish.