ЖАР=СФ х 100:ЖАС Сoтилгaн мaҳсулoт рентaбеллиги (СМР) сoтилгaн мaҳсулoт бирлигигa фoйдa улушини, яъни сoтилгaн мaҳсулoтнинг сaмaрaдoрлик дaрaжaсини тaвсифлaйди вa қуйидaги фoрмулa бўйичa ялпи фoйдa суммaсини (ЯФ) мaҳсулoт сoтишдaн тушгaн сoф тушумгa (СТ) нисбaти тaриқaсидa aниқлaнaди. СМР=ЯФ х 100:СТ Xусусий (ўз) сaрмoяси рентaбеллиги (XСР) кoрxoнaнинг ўз кaпитaлидaн фoйдaлaниш сaмaрaдoрлик дaрaжaсини кўрсaтaди, яъни кoрxoнaнинг ўз сaрмoяси ўртaчa йиллик суммaсининг бир пул бирлигидaн қaнчa пул бирлигигa тенг сoф фoйдa oлингaнлигини кўрсaтaди. У соф фойда ҳажмини ўз сармоясини миқдорига нисбати таркиқасида аниқланади. ХСР= СФ х 100/ХС Бунда: ХСР – ўз сармоясининг рентабеллиги СФ – соф ХС – ўз сармоясининг миқдори - Дебитoр қaрзлaри, дегaндa aйнaн тaҳлил қилинaётгaн кoрxoнa aйлaнмa мaблaғлaрининг бир қисми бoшқa кoрxoнaлaр aйлaнмaсидa қaтнaшиши тушунилaди.
- Кредитoр қaрзлaри дегaндa эса ўзгa кoрxoнaлaрнинг aйлaнмa мaблaғлaрининг бир қисми aйнaн тaҳлил қилинaётгaн кoрxoнa aйлaнмaсидa қaтнaшиши тушунилaди.Кўпpгинa кoрxoнaлaр мoлиявий ҳoлaтини ёмoнлaшуви oмиллaридaн бири - кaттa суммaдaги муддaти ўтгaн дебитoрлик вa кредитoрлик қaрзлaрининг ҳoсил бўлишидир
| | | | | | | | | | | | | | - I Дебиторлик қарзлар:
- 1.Харидорлар билан ҳисоб-лашишлар
| | | | | | | - 2.Бюджет билан ҳисоблашишлар
| | | | | | | - 3.Ходимлар билан ҳисобла-шишлар
| | | | | | | - 4.Шуъба корхоналари билан ҳисоблашишлар
| | | | | | | - 5. Уюшма корхоналари билан ҳисоблашишлар
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - 3. Меҳнат ҳақи бўйича қарзлар
| | | | | | | - 4. Мулкий ва шахсий суғурталар бўйича қарзлар
| | | | | | | - 5. Бюджетдан ташқари тўловлар бўйича қарзлар
| | | | | | | - 6. Шуъба корхоналарига қарзлар
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - Дебиторлик ва кредиторлик мажбуриятларни таҳлили
- Муомала соҳасидаги маблағлар
- Ишлаб чиқариш соҳасида хизмат кўрсатувчи
| | | | - Харидор ва буюртмачилар билан ҳисоб-китоб
| | - Мол етказиб берувчиларга қарз
| | - Шўъба ва қарам жамиятларнинг қарзлари
| | - Шўъба ва қарам жамиятларнинг қарзлари
| | - Мол етказиб берувчи ва пудратчиларга берилган бўнаклар
| | - Солиқлар бўйича кечиктирилган мажбуриятлар ва мажбурий тўловлар
| | - Бюджетга солиқ ва йиғимлар бўйича бўнак тўловлари
| | | | - Мақсадли давлат жамғармалари ва суғурталар бўйича бўнак тўловлари
| | - Мақсадли давлат фондига тўлов қарзлари
| | | | - Меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича қарзлар
| | - Бошқа дебиторлик қарзлари
| | - Бошқа кредиторлик қарзлари
| | | | | | | | | | | | - Дебиторлик қарзларининг кредиторлик қарзларидан ортиқчалиги
| | | | | | -
- Молиявий натижаларни ифодаловчи кўрсаткичларни аниқлаш тартиби.
- 1.Ялпи фойда = Соф тушум – сотилган маҳсулотнинг ишлаб чиқариш таннархи.
- 2.Асосий ишлаб чиқариш фаолиятидан келган фойда = Ялпи фойда – давр харажатлари +(-) асосий фаолиятдан олинган бошқа даромад (харажат).
- 3.Умумхўжалик фаолиятидан олинган фойда = Асосий фаолиятдан олинган фойда +олинган дивидендлар +бошқа олинган диқвидендлар+ (-)олинган ва берилган фоизлар бўйича фоизлар
- +(-)бошқа олинган ва тўланган фоизлар+(-) валюта
- курси фарқи+(-) молиявий фаолият бўйича бошқа даромад (харажат).
- 4.Солиқ тўлаганга қадар фойда = Умумхўжалик фаолиятидан келган фойда + (-) фавқулодда фойда (зарар).
- 5.Соф фойда = Солиқ тўлагунга қадар фойда – фойдадан солиқ – бошқа солиқ ва ажратмалар.
-
| - Рентабеллик кўрсаткичларини ҳисоблаш усуллари
-
-
- 1.Жами активлар рентабеллиги= Соф фойда х 100: Жами активлар суммаси.
- 2.Сотилган маҳсулот рентабеллиги=Ялпи фойда х 100 : Соф тушум.
- 3.Хусусий капитал рентабеллиги=Соффойда х 100 : Хусусий капитал миқдори
-
-
| - Natija va omillar o`rtasidagi bog’liqlik
- Bevosita – funksional bog`liqlik modeli
- Bilvosita – staxostik bog`liqlik
- Bu iqtisodiy ko`rsatkich bo`lib iqtisodiy jarayonlar natijasini ifoda etadigan miqdordan iboratdir
- Shu natija ko`rsatkichi miqdorining ko`payishi yoki kamayishiga sabab bo`ladigan iqtisodiy ko`rsatkichlar majmuasidan iborat
- Iqtisodiy jarayonlar, xodisalar va ularning natijasini miqdor va sifat jihatidan ifodalaydigan nomi va raqamlarga ega bo`lgan tushuncha (birlik)
- Natija va omillarning o`zaro bog`liqligini ifodalovchi matematik ifoda Y=X1+X2+X3+…+Xn
- M=MY*X
- Bunda M - Mahsulot hajmi
- MU – Mehnat unumdorligi
- X – Xodimlar soni
- U = a0+a1-x Bunda U – natija
- a0,a1 – tenglamaning parametrlari
- X – omil
- Korxona moliyaviy – xo`jalik faoliyatiga ta`sir etuvchi omillarni tasniflash belgilari
Do'stlaringiz bilan baham: |