Корхона иқтисодиёти

1. Тўлов қобилияти коэффициенти (Ктқ) − корхонанинг дебиторлар билан ўз вақтида ҳисоб-китоб қилиш ҳамда тайёр маҳсулот ва бошқа моддий воситаларини сотишнинг қулай шароитларда сотиш орқали баҳоланадиган тўлиқ имкониятларини кўрсатади. У қуйидаги формула асосида ҳисобланади:

Жорий активлар А2 Ктк = = Жорий мажбуриятлар П2 − УМқк

Бу ерда:
А2 – айланма активлар (ишлаб чиқариш заҳиралари, тайёр маҳсулот, пул маблағлари, дебиторлик қарзлари ва ҳоказолар);
П2 – мажбуриятлар (қисқа муддатли қарзлар, қисқа муддатли кредитлар, бюджет олдидаги қарзлар, кредиторлик қарзлари ва ҳоказо), № 1 шакл “Бухгалтерия баланси”нинг 770 сатри;
УМқк– узоқ муддатли қарз ва кредитлар (№ 1 шакл “Бухгалтерия баланси”нинг 490 сатри).
Агар тўлов қобилияти коэффициенти ҳисобот йилининг охирида 1.25 дан кичик бўлса корхона тўлов қобилиятини йўқотган ҳисобланади
2. Ўз айланма маблағлар билан таъминланганлик коэффициенти (Кхм) − корхонанинг барқарор ишлаб чиқариш-хўжалик фаолиятини юритиш учун зарур бўлган айланма маблағлар мавжудлигини тавсифлайди. Шунингдек у, корхона эгалари ва кредиторлар манфаатларидаги муносабатларни ҳам акс эттиради. Мазкур коэффициент қуйидаги формула асосида ҳисобланади:

Кхм =

(П1 + УМАқк2) - А1 А2

Бу ерда:
А1 – узоқ муддатли активлар (асосий воситалар, капитал қўйилмалар, номоддий активлар ва ҳоказо).
УМАқк2 – узоқ муддатли активларни сотиб олиш учун йўналтирилган узоқ муддатли қарз ва кредитлар. (№ 1 шакл “Бухгалтерия баланси”нинг 570 ва 580 сатрлари).
Ушбу коэффициентнинг минимал қиймати - 0,2.
Агарда ҳисобот даври охирида ўз айланма маблағлар билан таъминланганлик коэффициенти 0,2 дан кам бўлса корхона ўз айланма маблағлар билан таъминланмаган деб ҳисобланади.