Konstruksiyalar

206. Yuk yo‘lagi nima? 
Bu shunday yo‘lakki, konstruksiya-
ga yuza bo‘ylab q yuk uzatiladi, pogon-
li yuk teng taqsimlangan yuk q
1
 ko‘rini-
shida uzatiladi. Masalan, B
1
 balkaga 
(99-rasm, yuqoridan ko‘rinish) pogonli 
98-rasm.
99-rasm.

---

153
yuk quyidagicha aniqlanadi q
1
= q
B
, bu yerda B=l
1 
– yuk may-
donining eni bo‘lib, balkaning qadamiga teng. Agar balkaning 
qadami bir xil bo‘lmasa B yo‘lakning chegarasi aralash balka-
largacha bo‘lgan masofaning o‘rtasida bo‘ladi.
207. Qachon yuk yo‘lagi enini birga teng deb olinadi?
Bunday holat kesim balandligi o‘zgar-
mas, eni esa katta bo‘lgan plitalarda qabul 
qilinadi. Birga teng deb qabul qilinishi hi-
soblashni osonlashtiradi. Masalan, to‘sinsi-
mon orayopmaning plitalarida shartli ravish-
da 1 m li yo‘lak qirqib olinadi va unga teng 
taqsimlangan yuk ta’sir qiladi (100-rasm). U 
holda plitani pogonli yuk q
1
 (kN/m) ta’sir 
qiladigan eni 1 m bo‘lgan to‘sin deb qarala-
di. Ushbu yuk yuza bo‘yicha teng taqsim-
langan yuk q (B kN/m
2
) ga teng.
100-rasm.

---

154