Konfutsiylik ta’limoti

KONFUTSIYLIK TA’LIMOTI

• REJA
• 1. Kanfutsiylik ta’limotining vujudga kelishi.
• 2. Inson talimotidagi kanfutsiylikning o’rni.
• 3. Kanfutsiy maktabi.

• Qadimgi Xitoy ham ijtimoiy falsafiy fikr dastlab vujudga kelgan va taraqqiy
• etgan Sharq mamlakatlaridan biri bo’lgan. Eramizdan avvalgi II minginchi yilning
• ortalariga kelib, Yuan-in davlatida muayyan xojalik shakli yuzaga kelgan.
• Eramizdan avvalgi XII asrda esa urushlar natijasida davlat Chjou qabilasining
• qoliga otgan. Bu hokimiyat eramizdan avvalgi III asrgacha davom etgan. Bu
• vaqtda diniy mifologik dunyoqarash ya’ni asotir tafakkur ustivorlik qilgan. U
• olam va tabiatning paydo bolishini oziga xos tarzda tushuntirgan va dunyoviy
• bilimlar rivojiga oz tasirini o`tkazgan.

• Qadimgi Xitoy falsafasida turli xil yonalish va oqimlar mavjud. Ularda
• falsafiy tafakkur qadriyatlarini ishlab chiqishga uringan mashhur kishilar, oz
• davrining kozga koringan donishmandlari tabiat, jamiyat va inson hayotiga
• taalluqli bolgan kopgina muammolarning real yechimini izlaganlar. Bunday
• muammolarni o`z ijtimoiy ideallaridan kelib chiqqan holda hal etishga uringanlar.
• Tabiiyki muammolarning yechimi bir xil emas, chunki olam cheksiz va
• benihoyadir

• Konfutsiy kambag’allashib qolgan aristokrat va harbiylar oilasida tug’ilgan.
• Konfutsiy (er. avv. 551-479 yy.)ning haqiqiy ismi Kun Fu szi (muallim Kun)
• bo‘lib, lotincha yozilishda Konfutsiy sifatida qayd etilgan. Bu mutafakkir
• Xitoyning birinchi faylasufi hisoblangan.U 22 yoshida ta’lim berish bilan
• shug’ullanib, Xitoyning eng mashhur o’qituvchisi sifatida shuhrat qozongan.
• Konfutsiy o’zi ochgan maktabida 4 ta fan: axloq, til, siyosat va adabiyot
• o’qitilgan. 50 yoshida Konfutsiy siyosiy faoliyatini boshlab, Lu davlatida yuqori
• amaldor bo’lib xizmat qiladi

• Legizm - Qadimgi Xitoyda oziga xos o’ringa ega bo’lgan falsafiy
• maktablardan biridir. Shen Buxay bu talimotning asoschisi deb qaraladi. Bu
• talimotning namoyondalari ko’proq ijtimoiy nazariya muammolari bilan
• shug’ullanishgan. Unda davlatni boshqarish muammolari ustuvor o’rin egallagan.
• Legizm vakillaridan biri Shan Yanning ta`kidlashicha, aqlli kishilar qonun
• yaratadilar, boshqa odamlar essa mavjud qonun bilan chegaralanadilar. Qobiliyatli
• kishilar tartibni o’zgartiradi, bunga qodir bo’lmaganlar esa bo’ysunadi.

• Qadimgi Xitoy falsafiy maktablarining ta’limotlariga bo’lgan munosabatlar
• turlicha, ba’zan ziddiyatli, tanqidiy fikrlardan holi bo’lmasada, bugungi kunda
• ham ko’pchilik faylasuflarga ilhom bag’ishlab kelmoqda. Qadimgi Xitoy falsafiy
• me’rosining e`tiborli jihatlari Xuan Tszun-si, Gu Tinlin, Van Chuan-shan kabi
• mutafakkirlarning ilmiy izlanishlarida targ’ib qilindi, yangi mazmundagi g’oyalar
• shakllanishi va kamol topishida ijobiy turtki bo’lib xizmat qildi.

FALSAFA FANI UCHUN MAXSUS TAYYORLANGAN TAQDIMOT

• SHOYIMOV OG’ABEK
• TOHIROV DIYORBEK BOZOROV SHAHBOZ DO’STLAR