Konfransinin

ELEKTRIK MAŞINLARINDA YARANAN TITRƏYIŞ 

VƏ SƏSLƏRIN TƏDQIQI 

Magistr:                                                              Elmi rəhbər:                   

Məmmədli Vuqar Kamaləddin                  dos. Musayev Zəbulla 

II Kurs, Qrup A5227 

 

 Akustika  və  titrəmələr  nöqteyi-nəzərindən  elektrik 

maşını bir-birinə sürtünən, müəyyən qüvvə ilə bir-birinə dəyən 

və titrəyən müxtəlif formalı materiallardan hazırlanmış detallar 

və  maye  hissəciklərinin  kompleksindən  ibarət  obyekt  kimi 

nəzərdə  tutula bilər. Fırlanan elektrik  maşınlarının  yaratdıqları 

---

253 

 

səs və titrəmələr müxtəlif təbiətli səs və titrəmələrin cəmindən 

ibarətdir.  Elektrik  maşınlarında  yaranan

    titrəyiş  və  səsin 

mənbələri, mənşəi və idarəetmə avadanlıqlarının işinə təsiri və 

sair 

mənfi 

anlayışların  araşdırılması  həmişə  aktual 

məsələlərdən  biridir.  Dissertasiyada  titrəyişlərin  yaranması 

səbəbləri,  titrəyiş  və  səslərin  spektral  analizi,  bu  qeyri-normal 

prosesin insan orqanizminə nece təsiri analiz edilmişdir.  

Dissertasiyada  ilkin  olaraq  ventilyasiya  səsləri  tədqiq 

edilmişdir.  Burada  ventilyasiya  səslərinin  yaranma  səbəbləri 

araşdırılmış, prosesə təsir edən amillər ətraflı tədqiq edilmişdir. 

Maşının və ventilyasiya sisteminin konstruktiv ifasının, rotorun 

fırlanması  ilə  ventilyasiya  sistemi  arasındakı  münasibətlərin, 

səs  boğucularının  tətbiqinin  effektivliyi  aralaşdırılmış  və  tam 

tədqiq  edilmişdir.  Asinxron,  sinxron  və  sabit  cərəyan 

maşınlarına  tətbiq  edilmiş  tədqiqatlarda  titrəyiş  və  səslərin 

yaranmasında  maqnit  sahəsinin  təsiri  riyazi  yollarla  tədqiq 

edilir.  Burada  titrəyişlərə  maşınların  rejimlərinin,  rotorun 

yuvalar  sayının,  yuvaların  çəpliyinin,  hava  aralığının 

formasının, poladın doymasının, dolaq qollarında cərəyanların 

qeyri-bərabərliyi,  cərəyanların  qeyri  sinusoidallığının,  faz 

cərəyanlarının  qeyri-simmetrikliyinin,  texnoloji  və  konstruktiv 

faktorların maqnit səsinə təsiri analitik tədqiq edilmişdir. 

             Dissertasiyada 

mexaniki 

mənşəli 

titrəyişlərədə 

baxılmışdır.  Burada  baxılan  məsələlər  maqnit  çəkmə  qüvvəsi, 

dayaqların  elastikliyi,  fırlanan  val  üzərinə  qoyulan  detalların 

kritik  fırlanma  tezliklərinin,  istiliyin  yaratdığı  qeyri-balansın 

yaratdığı  titrəyişlər  aid  olunur.  Mexaniki  mənşəli  səslərə  aid 

olan  yastıqların  yaratdıqları  titrəyişləri,  fırça  aparatının  səsi 

tədqiqat obyektidir. 

 

---

254 

 

Ədəbiyyatlar: 

1.

 

Бидерман  .В.Л  Прикладная  теория  механических 

колебаний- М. Машиностроение 1972-320 стр 

2.

 

Вибрация  и  шум  электрических  машин  малой 

мощности/Л.К Волков,Р.Н Ковалев ,Г.Н Никифирова и др. -Л.Энергия 

3.

 

Вибрация  энергетических  машин  :Справочное  пособие 

/Подряд Н. В Григорьева -Л .Машиностроение 1974-464с 

4.

 

Городецкий  Э.А  .Муркес  ,Н.И  Некоторые  средства 

уменьшения  вентиляционного  шума  электрических  машин-Труды 

ВНИИем,1965,т20,с 132-136