Konfransinin

BİRBAŞA AXINLI KATALIZATORLA İŞLƏYƏN 

REAKTORUN HİDRODİNAMİK PARAMETRLƏRİNİN 

TƏYİNİ 

 

Tələbə:                                                   Rəhbər: 

Vəliyev Elşən  Asəf                               prof.Həsənov Ə.A. 

III kurs, 352.6S 

 

Kimya  texnologiyasında  müxtəlif  növ  reaktorlardan 

istifadə edilir. Bunlar tərpənməz, qaynar laylı və birbaşa axınlı 

katalizatorlarla  işləyən  reaktorlardır.  Son  zamanlar  birbaşa 

axınlı  reaktorlardan  daha  geniş  istifadə  olunur.  Bu  növ 

reaktorlar  ekzotermik  proseslərin  aparılmasında  istifadə 

olunub,  yüksək  məhsuldarlığa  malikdir.  Bütün  reaktorlarda 

olduğu  kimi  birbaşa  axınlı  reaktorlarda  da  tədqiqatlar 

aparılmazdan  qabaq  onun  hidrodinamik  göstəricilərinin 

müəyyən edilməlidir. 

Bərk  hissəciklərin  və  nəqledici  agentin  hərəkət 

xarakteri,  müxtəlif  nöqtələrdə  basqı  itkisi,  həcmi  sürət, 

katalizatorun miqdarı,  qatılığı  və s. haqqında lazımı  məlumat 













HCl

SO

RCOCl

SOCl

RCOOH

2

2

---

193 

 

alamaq  üçün  ölçü-nəzarət  cihazları  ilə  təchiz  edilmiş  kvars 

şüşədən hazırlanmış reaktorda birbaşa axınlı reaktorda sistemin 

qazodinamik xarakteristikası öyrənilmişdir. 

Tədqiqatlar nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, axının 

sürəti  artdıqca,  reaktorun  həcminin  dolma  sürəti  də  artır. 

Praktiki  olaraq  qaz  axınının  minimal  sürətindən etibarən,  bərk 

hissəciklərin  hərəkəti  başlayır  və  verilən  qazın  sürəti  artdıqca, 

o  da  artır.  Qazın  sürəti  bir  qədər  də  artırılsa,  reaktorda 

qalxanvari axın əmələ gəlir, bu zaman nəql olunan hissəciklər 

asılı  vəziyyətdə  olur  və  onların  sürəti  aşağıdakı  formulun 

köməyi ilə tapılır. 

 

 

   

    

   

 

,   m/san. 

burada 

 

 

- bərk hissəciyin hərəkət sürəti, m/san.; 

 

    

 - hava axının sürəti, m/san.; 

 

 

 - bərk hissəciyin uçma sürəti, m/san. 

Tədqiqatların  nəticələri  göstərmişdir  ki,  nəqledici 

agentin  xətti  sürətində  optimal  yükləmə  həcmi  350  sm

3

-dir. 

Kontaktın  yüklənməsi  100  sm

3

  olduqda,  statik  basqının  az 

olma  və  qaz  agentinin  katalizator  layından  atılaraq  qopması 

sayəsində dövretmə qırılır.