Konfransinin

NEFT LƏKƏSİNIN ÖLÇÜLƏRININ TƏYIN EDILMƏSI 

MODELİ 

 

Tələbə:  

 

 

 

 Elmi rəhbər: 

Tağızadə Xəyalə Xəyyam q.    

dos. G.V.Cabbarova 

III kurs  279.6 qr.         

              

 

Verilmiş işdə tərəfimizdə neft ləkəsinin ölçülərinin təyin 

edilməsi  modeli  təklif  edilmişdir.  İlk  məlumatlar  qismində 

suyun  və  neftin  sıxlığının,  özlülüyün  sabit  qiymətləri,  sərbəst 

---

83 

 

düşmə  əmsalı,  tökülən  neftin  həcmi  qəbul  edilmişdir.  Sonra 

Matlab proqramında radiusun və qalınlığın hesablamaları üçün 

düsturların  modelləşdirilməsi  baş  verdi.  Çıxış  məlumatları 

qismində 

ləkənin 

radiusunun  və  qalınlığının  vaxtdan 

asılılıqlarının qrafiklərini aldılar.  

Proqram  kodunun  işin  nəticəsində  onun  axıdılması 

zamanı vaxtın artması ilə neft ləkəsinin radiusunun dəyişməsini 

təsdiq  edən  asılılıqlar  alınmışdır.  Görünür  ki,  vaxtın  başlanğıc 

anında  qrafik  xətti  xarakter  daşıyır,  lakin  vaxtın  keçməsilə 

prosesin  qeyri-xəttiliyi  təzahür  edir  ki,  bu  da  neftin  müxtəlif 

tərkibi  ilə,  sıxlığı  ilə,  xassələri  ilə  (məsələn,  özlülüyü  ilə) 

şərtlənmişdir. 

Müxtəlif  hava  şəraitlərində,  yəni  sakit  havada  (sakit 

dəniz səthi) və külək sürətinin nəzərə alınması zamanı ləkənin 

qalınlığının  və  radiusunun  xaraktersitikaları  tərəfimizdən 

tədqiq  edilmişdir. Asılılıqların  verilmiş  müqayisəsi  göstərir ki, 

qrafiklərin  forması  praktiki  olaraq  dəyişmir.  Küləkli  havada 

qrafiklərin  forması,  sakit  havaya  nisbətən  daha  xətti  xarakter 

daşıyır.  Külək  olmadıqda  neft  ləkəsinin  radiusu  vaxtın 

keçməsilə  monoton  artır,  ləkənin  qalınlığı  isə  vaxtdan  asılı 

olaraq eyni dərəcədə dəyişir.