Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
35 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‟YXATI 
 
1.
 
https://znanio.ru/media/umumiy-orta-talim-maktablarida-axborot-
texnologiyalarining-orni-2522596 
2.
 
https://bolcheknig.ru/uz/literature/referat-problema-tehnologii-
obucheniya-sovremennye-pedagogicheskie-tehnologii-v/ 
3.
https://library.sammi.uz/Library/O%27zbek%20tilidagi%20adabiyotlar/ 
_.pdf 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
36 
ONA TILI VA OʻQISH SAVODXONLIGI DARSIDA, OʻQUVCHILARNING 
OGʻZAKI NUTQINI RIVOJLANTIRISH. 
 
Erkayeva Muxlisa Xayrullayevna
Navoiy viloyati Qiziltepa tuman 
14-umumiy oʻrta taʼlim maktabi 
Boshlangʻich sinf oʻqituvchisi. 
 
 Annotatsiya:
Quyidagi maqolada ayrim misollar orqali ona tili va oʻqish 
savodxonligi darsida nutq o‗stirishning ayrim usullaridan misollar keltiriladi.
 Kalit soʻzlar: 
zamonaviy texnologiyalar,ogʻzaki nutq, koʻnikmalar, oʻqish 
savodxonligi, tafakkur. 
Yangi zamonaviy texnologiyalarga asoslanib tuzilgan, ta‘limning jahon andozalariga 
mos keladigan dastur va darsliklar yaratish – davr talabi. Hozirgi o‗zbek adabiy tili 
qurilishining ilmiy talqinlari ham lug‗aviy-grammatik munosabatlar tizimi, o‗quvchi va 
o‗qituvchi munosabatlari tizimi ham yangilandi va rivojlantirildi. Ona tili va oʻqish 
savodxonligi darsini yangilangan yo‗nalishidan asosiy maqsad o‗quvchilarning o‗z ona 
tilida fikrini to‗g‗ri, aniq, ravon va go‗zal ifodalay olish ko‗nikmalarini shakllantirish va 
rivojlantirishdan iborat. Nutq ikki ko‘rinishga ega og‘zaki va yozma nutq. Bular o‘zaro 
uzviy bog‘langan bo‘lsa ham, har birining o‘ziga xos xususiyati bor. Og‘zaki nutqda 
tovushlar, so‘zlar nutq orqali talaffuz qilinsa, eshitish a‘zolari orqali qabul qilinadi. Shuning 
uchun o‘quvchilarning og‘zaki nutqini o‘stirishida, avvalo ularning nutqidagi kamchiliklar 
sabablarini aniqlash, uni bartaraf etish yo‘llarini izlab topishimiz kerak. 
Chiroyli so‘zlashni, savodli, to‘g‘ri yozishni, o‘z fikrini ravon va aniq bayon etishni 
bilmagan yoki aytolmagan o‘quvchi bilimlarni muvafaqqiyat bilan o‘zlashtira olmaydi. Har 
bir insonning nutqi chiroyli, mukammal, talaffuzi aniq, ravon bo‘lsa, fikrlash doirasi keng, 
idrok qilishi ham teran bo‘ladi. Nutq orqali odamzot o‘zining ichki hissiyotlarini ham bayon 
qiladi, nutq esa barcha insonlarda ham bir xilda-to‘la rivojlangan yoki shakllangan 
bo‘lavermaydi. 
Ona tili va oʻqish savodxonligi darsida savodxonlikni oshirishda o‘qilgan asar 
haqidagi o‘quvchilar tasavvuri va bilimini umumlashtirish, malakalarini mustahkamlashga 
alohida ahamiyat beriladi, shuning uchun umumlashtiruvchi darsning qurilishi 
umumlashtirishning maqsadi va xarakteriga qarab belgilanadi. Ona tili va oʻqish 
savodxonligi darsi bolalar tasavvuri va tushunchalarini kengaytirishga yordam beradi. 
Bunday darslarda o‘quvchilar egallagan bilimlarining sinf va maktab jamoasi hayotida, har 
bir o‘quvchi hayotidagi ahamiyatini tushunadilar. Bu darsda o‘qituvchi bolalar bilimini 
boyitadigan qo‘shimcha materiallar berishi ham mumkin. Umumlashtiruvchi darsda 
takrorlash ilgari o‘qilganlarning mazmunini o‘quvchilar xotirasida qayta tiklash emas, balki 
umumlashtiruvchi xarakterda bo‘lishi, bolalar bilimini sistemalashtirishga, ayrim tasavvur 
va tushunchalarni tartibga solishga yordam berishi lozim. Shunday ekan, bunday darslar 
uchun kitobdan o‘qilganlargina emas, balki bolalarning kuzatishlari natijasida bevosita 

---