Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
31 
donalarni ham qo‘shib yeymiz. Baliq va dengiz mahsulotlari bilan birga har o‘tirishda 
odamlar 11000 plastik mikro zarralarini qo‘shib yeydi[7,1,4]. 
Xazonlar va boshqa chiqindilarni yoqish orqali uglerod, azot, azot oksidlari, polisiklik 
aromatli uglerodlar, benzopren dioksin dibenzofuran, oltingugrt oksidi, fosgen kabi inson 
sog‘ligi uchun o‘ta zararli bo‘lgan zaharli moddalar atmosfera havosi tarkibiga qo‘shiladi. 
Agar xazonlar o‘simlik poyalari va ularning qoldiqlari orasida politelin plyonka qoldiqlari 
va baklashkalar mavjud bo‘lsa, qo‘shilib yonishi natijasida bundanda zaharliroq moddalar 
hosil bo‘ladi. Xazonlar yoqilgan hududlarda yer unumdorligi keskin pasayadi, tuproq tarkibi 
buziladi, olovning yuqori harorati tufayli zamindagi makro va mikro elememtlar yo‘qoladi. 
Shunday ekan daraxtlar bargini yoqib yubormay, bir joyga to‘plab, maxsus chiqindi 
xonalarga eltib tashlashni tashkil etish zarur. Mutaxassislarning fikricha, zararli moddalarga 
to‘yingan havodan nafas olgan kishining nafas yo‘llari, ko‘zi hamda markaziy asab tizimi 
shikastlanadi. Shu bilan birga, organizmda o‘pka saratoni, bronxial astma kabi xavfli 
kassaliklar kelib chiqish xavfi ortadi. Xazonni yoqishdan kelib chiqadigan zaharli tutun 
ayniqsa, bolalar yurak-qon tomir, nafas olish yo‘llari xastaliklariga chalingan hamda 
allergiyasi bor insonlarga ko‘proq salbiy ta‘sir etadi[6,7]. 
1992-yilda iqlim o‘zgarishi bo‘yicha BMT tomonidan butun jahon konferensiyasi 
qabul qilingan. Global isishining asosiy sababi aynan inson faoliyati ekanligini 
mutaxassislar isbotladilar. Haroratning ko‘tarilishi issiqxona gazlarining ko‘plab 
atmosferaga tashlanishi natijasidir. Bu o‘tgan yil rekord darajaga yetdi. Agar Parij kelishuvi 
maqsadlariga erishilmasa, dunyo ―haroratning jahannam ko‘tarilishi‖ bilan yuzma-yuz 
bo‘ladi deb ta‘kidlaydi BMT bosh kotibi Antoniyu Guterrish. 
Konvensiyada BMT dunyo har yili rivojlanayotgan mamlakatlarga ―yashil 
texnologiya‖larga sarmoya kiritish mumkin bo‘lgan 100 mlrd dollar ajratishini 
ta‘kidamoqda. Xususan, joriy yilning noyabr oyida Prezident SH. Mirziyoyev raisligida 
―yashil makon‖ umummilliy loyihasini amalga oshirish, daraxtlarni ekish, parvarishlash va 
ko‘kalamzorlashtirish tizimini joriy etish chora tadbirlariga bag‘ishlangan videoselektor 
yig‘ilish o‘tkazildi. ―Yashil makon‖ umummilliy harakatidan ko‘zlangan asosiy maqsad 
iqlim o‘zgarishlariga qarshi kurashish, aholi yashash punktlari va ishlaydigan joylarida 
ko‘kalamzorlashtirish ishlarini jadallashtirish, yashil hududlar maydonini kengaytirish, 
fuqarolarni atrof-muhit barqarorligini ta‘minlashda faolligi va masuliyatini yanada oshirish, 
mahallalar hududlarini, aholi, turar joylari atrofini bundanda ko‘rkam ko‘rinishga 
keltirishdan iborat. 
Tabiatdagi suvning erkin aylanish maromi buzilgani tufayli yaqin yillarda yer yuzida 
halokatli qurg‘oqchilik yopirilishi mumkin. Bu o‘z navbatida, iqlim o‘zgarilishlaridagi 
sezilarli oqibatlarni yuzaga chiqaradi. Mutaxassis olim Piter Gleyk ―Yahoo News‖ orqali 
shunday fikrini aytdi: ―iqlim qanchalik quruqlashsa, suvga ehtiyoj shunchalik ortadi. zahira 
joylardagi suvlar yanada tezroq bug‘lanadi, qishloq xo‘jaligi uchun yanada ko‘proq suv 
kerak bo‘ladi‖ deydi olim. Gleykning tushuntirishicha iqlim o‘zgarishlari bo‘yicha 
prognozlar ro‘yobga chiqmoqda, bu esa tabiatga bo‘lgan munosabat o‘zgarishi lozimligini 
ko‘rsatadi. Yurtimizda qum bo‘ronlarini vujudga kelishining iqlim o‘zgarilishining yaqqol 
isboti sifatida ko‘rish mumkin. To‘g‘ri shunday holat 2018-yil 26-27 may kunlari yuz 

---