Konferensiyasi

 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
Abdurahmonova N., O‘rinboyeva L. Ona tili / O`qituvchilar uchun metodik
qo`llanma / 2-sinflar uchun. – Toshkent: ―Ehtremum-press‖, 2014. – 80 b.
2. Masharipova U., Umarova M., Boynazarova D., Nabiyeva M. Ona tili / 
O`qituvchilar uchun metodik qo`llanma / 4-sinflar uchun – Toshkent: ―Ehtremum-
press‖, 2017 – 88 b.
3. Tal‘at G‘afforova. Boshlang‘ich ta‘limda zamonaviy pedagogik tehnologiyalar. – 
Toshkent: Tafakkur, 2011. – 160 b.

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
27 
BOSHLANGʻICH SINF OʻQUVCHILARIDA O'QISH SAVODXONLIGINI 
OSHIRISH
 
Djalilova Xadicha Ismatillayevna 
Samarqand viloyati Bulungʻur tumani
21-umumtaʼlim maktab boshlangʻich sinf oʻqituvchisi
 
Annontatsiya
: 
Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida o‘qish 
savodxonligini oshirish haqida fikr yuritilgan. 
Kalit so‟zlar: 
O‘qituvchi, savodxonlik, rivojlanish, o‘quvchi, boshlang‘ich, sinf. 
O‘quvchilarning boshlang‘ich sinfda ona tili ta‘limi bo‘yicha egallaydigan bilim, 
ko‘nikma va malakalari, ularga qo‘yiladigan talablar davlat hujjati bo‘lgan o‘quv dasturida 
belgilab berilgan. Shuningdek, savod o‘rgatish dasturida ham savod o‘rgatish jarayoni va 
uning vazifalari aniq ko‘rsatilgan. Dasturga ko‘ra 1-sinfga kelgan bolalarning savodini 
chiqarish elementar o‘qish va yozishga o‘rgatishdan boshlanadi. Ular boshlang‘ich sinf 
davomida sidirg‘a o‘qish va savodli yozish kabi adabiy til me‘yorlarini egallaydilar. Savod 
o‘rgatish dasturida savod o‘rgatish jarayoni ikki davrga bo‘lib ko‘rsatilgan: alifbogacha 
bo‘lgan tayyorlov davri va alifbo davri. ―Alifbe‖ darsligiga asoslangan holda savod 
o‘rgarish o‘quv darslari o‘quvchilarni 4 oy davomida elementar o‘qishga, yozuv darslari esa 
yozishga 
o‘rgatilishi 
lozim. 
Demak, 
savod 
o‘rgatish 
darslarining 
asosiy 
maqsadi o‘quvchilarni o‘zbek tilidagi barcha tovushlar va harflar bilan tanishtirish, o‘qish 
va yozish ko‘nikma larini shakllantirishdan iborat. 
Savod o‘rgatish davrida o‘qitish vazifalariga dasturda belgilab berilgan talablarni 
amalga oshirish kiradi. Jumladan, savod o‘rgatish jarayonida harflarning 4 xil: bosma, 
yozma, bosh va kichik shaklini va ularning ishlatilish o‘rnini o‘rgatish
.
Savod o‘rgatish 
darslari harflarning 4 xil shakli asosida harflarning tovush ifodalashini tovushlar harflar 
bilan ifodalanishini, tovushni tanish, uning to‘g‘ri talaffuzi, so‘zdagi o‘rnini aniqlashni, 
undosh va unli tovushlarni farqlashni, bo‘g‘inga bo‘lish, bo‘g‘inlar sonini aniqlash, 
bo‘g‘inni mo‘ljallab o‘qish bilimlarini berishi va ko‘nikmalarni shakllantirishi zarur. 
Savod o‘rgatish davrida o‘quvchilarning atrof-muhit haqidagi tasavvurlari boyitiladi, 
nutqi o‘stiriladi. Namoyish orqali o‘quvchilarga havola qilinadigan turli mavzudagi tasvirlar 
(poliz, mevali bog‘, paxtazor kabilar) o‘qiladigan matnni hayot bilan bog‘lash, matn 
mazmunini kengaytirib tushuntirish. 
Savod o‘rgatish jarayonidagi darslar predmetiga ko‘ra 2 turga ajratiladi. 
1. Alifbe darsligi asosidagi o‘qish darslari. 
2. Yozuv daftari asosidagi yozuv darslari.
Хаt sаvоd o‘rgatish jаrаyonidа хаftа охiridаgi o‘qish dаrslаrining 15-20 dаqiqаsi 
sinfdаn tаshqаri o‘qishgа аjrаtilаdi. Sаvоd o‘rgаtish dаrslаri tаkomillаshgаn аnаlitik-sintеtik 
tоvush mеtоdidа оlib bоrilаdi. Аnаlitik-sintеtik tоvush mеtоdi nutq hаqidа, nutqning 
gаplаrdаn, gаplаrning so‘zlаrdаn, so‘zlаrning bo‘g‘inlаrdаn, bo‘g‘inlаrning tоvushlаrdаn 
tuzilishini o‘rgatishdа, so‘zdаn o‘rgаnilаdigаn tоvushni аjrаtib оlish, uni o‘rgаnilgаn 

---