Konferensiyasi

 
Калит сўзлар:
дон, нав, сифат, тупроқ-иқлим шароити, клейковина. 
 
Клейковина, клейковина, эскирган — клебер (лот. Gluten [ˈgluːtɛn] — елим) — 
бошоқли ўсимликлар, айниқса, буғдой, жавдар ва арпа уруғлари таркибидаги ўхшаш 
оқсиллар гуруҳини бирлаштирувчи тушунча. "Клейковина" атамаси одатда 
проламинлар ва глутелинлар гуруҳининг оқсилларини англатади. Ўртача одам кунига 
10 дан 40 граммгача клейковина истеъмол қилади. Клейковина ўзига хос 
вискоэластик ва ѐпишқоқ хусусиятларга эга бўлиб, улар хамирнинг эластиклигини 
беради, ферментация пайтида кўтарилишига ѐрдам беради ва шаклини сақлаб қолади. 
Бу хусусиятлар ва унинг нисбатан арзон нархи клейковина жуда кенг 
қўлланилишининг сабабларидир. Навларнинг турли тупрок ва иклим шароитларига 
мослигини аниклаш, морфологик ва биологик хоссаларини билиш хар бир фермер 
учун зарур масалалардан биридир.
Вегетация давридаги об-ҳаво шароити, агротехник тадбирларнинг қўлланилиши 
донли экинларнинг технологик сифат кўрсаткичларига катта таъсир кўрсатади [1]. 
Сўнгги ўн йилликда буғдой донининг сифатини пасайтириш тенденцияси кузатилди 
[2]. Тадқиқотларимизда навлар дони таркибидаги клейковина миқдори таҳлил 
қилинганда, навнинг ирсий хусусиятлари, табиий тупроқ-иқлим шароити ва ўрим 
муддатлари таъсирида ўзгариши аниқланди.
1-жадвал 
Тупроқ-иқлим шароитида ҳамда ўрим муддатлари таъсирида кузги юмшоқ 
буғдой навлари клейковина миқдорининг ўзгариши 
Ҳудудлар 
номи 
Навлар номи 
1-
ўрим 
2-
ўрим 
3-
ўрим 
4-
ўрим 
Касби 
Яксарт 
30,6 
29,5 
27,8 
27,1 
Краснодарская-
29,8 
29,0 
26,8 
25,8 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR,