Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 27-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublishing.
org
285 
Нориндарѐлардан кечиб ўтиш кераклиги, бунинг учун эса ўтиш кўприқларининг 
мавжуд бўлмаганлиги қайд этиб ўтилган. 
Мазкур муаммо ва холатлардан келиб чиқиб, Балиқчи районини инфратузилма 
объектлари билан боғлаш ҳамда транспорт алоқасини йўлга қўйиш мақсадида 22 
километр масофада Балиқчи-Чинобод темир йўл шаҳобчасини қуриш зарурияти 
юзага келганлиги кўрсатиб ўтилади. Сазкур темир йўл тармоғини қуриш режаси 1930 
йилда Ўрта Осиѐ темир йўллари бошқармаси томонидан тасдиқланган. 1931 йилга 
келиб сазкур темир йўл шаҳобчасини қуриш билан боғлиқ барча режалар тегишли 
ташкилотларнинг тасдиғидан ўтди ва қурилиш учун зарур бўлган айрим материаллар 
олиб келина бошланди. Темир йўл қурилиши билан боғлиқ ишлар сифатини назорат 
қилиш ҳамда маълумотлар алмашинувини йўлга қўйиш учун телеграф алоқаси 
ўрнатилиб, Чинобод қишлоқ совети биноси ѐнида вокзал биноси қуриб битказилди. 
Шу билан мазкур объектдаги қурилиш ўз холига ташлаб қўйилган. Район совети 
раҳбарияти қурилишни давом эттиришни марказдан илтимос қилиб сўраган
19
.
Ҳужжат таҳлили шуни кўрсатидики, темир йўллар қурилиши билан боғлиқ 
жараѐнлар ҳам марказлаштирилган холатда олиб борилгани, темир йўллар 
қурилишининг режалари энг юқори ташкилотлар томонидан тасдиқланган бўлса-да, 
қурилиши ишлари материаллар ва мутахассислар етишмаслиги оқибатида ўлда-жўлда 
қолиб кетганлигини қўришимиз мумкин. 
Айнан шундай вазият бўйича Ўзбекистон миллий архивининг яна бир қанча 
ҳужжатларида тарихий жараѐнлар акс этган. Жумладан, 1934 йилнинг ярим йиллиги 
бўйича Ўрта Осиѐда темирйўллар қурилишининг 51 фоизи 1-август холатига кўра 
бажарилган, ушбу миқдор умумий йиллик режанинг 24 фоизи бажарилганлиги қайд 
этилган. Учқўрғон-Норин темирйўли 33 километр бўлиб, қурилиш жараѐни 1930 
йилда бошланган. Режага кўра, 1934 йилнинг апрел ойига келиб йўлнинг дастлабки 
26 километрлик қисмида дастлабки эксплоатация ва монтаж ишлари бошланиши 
зарур эди. 1934 йил 1 июл холатига кўра эса йиллик режанинг 4 фоизи, ярим йиллик 
режанинг 14 фоизи бажарилган. 1 июл холатига кўра қурилиш майдонига 1 км ҳам 
релс олиб келинмаган. Шундан келиб чиқадики, 1934 йилда тармоқни фойдаланишга 
топширишнинг имкони бўлмайди. Лекин, ҳудуднинг иқтисодий тармоғи фаолиятдан 
тўхтамаган. Мазкур темир йўл тармоғини ишга туширишдан кўзланган асосий мақсад 
сифатида кўзланган, қўмир маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва ташиш деярли тайѐр 
холатда эканлиги таъкидланади. Чунончи, ―Норин рудник‖ корхонаси 1935 йилнинг 
биринчи квартали учун ташиб кетилиши режалаштирилган саноат кўмирининг катта 
қисмини тайѐрлаб бўлишган эди
20
.
Худди шу темирйўл тармоғи қурилишига доир яна бир ҳужжатда Ўзбекистон 
ҳукумати томонидан Меҳнат ва Мудофаа советига мурожаат йўлланиб, 1930 йилда 
қурилиши бошланган Учқўрғон-Норин темирйўли 1934 йилга келиб 33 километрлик 
йўлнинг 26 километрлик қисми қуриб битказилиб, Норин металлургия комбинатига 
19
ЎзР МА. Р-837, 1-рўйҳат, 1309-йиғма жилд, 4-вароқ. 
20
ЎзР МДА, Р-9 жамғарма, 1-рўйхат, 3072-иш, 32-варақ.

---