Kondensatsiyalangan fazalarda kontakt ko‘rinishlar

---

Kondensatsiyalangan fazalarda kontakt ko‘rinishlar 
Reja: 
1. YArim o‘tkazgich va metallarni kontakt chegarasi 
2. Metall (yarim o‘gkazgich) - ion o‘tkazgichning kontakt chegarasi 
Ko‘pchilik pirometallurgik jarayonlar geterogen sistemalarda oqib o‘tadi. Bunda yaqin 
kontaktda har xil tuzilish va xususiyatlarga ega bo‘lgan qattiq yoki suyuq fazalar yondoshadi. Bu 
ruda yoki bo‘sh tog‘ jinsni hosil qiladigan minerallar, shlak va shteynlar, metal va shlaklar
bo‘lishlari 
mumkin. Har bitta alohida olingan faza o‘zini energetik tavsifi bilan ajralib turadi va bu tavsif 
birikmani yoki eritmani elektron tuzilishi bilan bog‘liqdir. Agarda o‘ziga xos kimyoviy potentsialga 
ega bo‘lgan kondensatsiyalangan fazalarni kontaktga keltirilsa, termodinamika qonunlariga binoan, 
sistema yangi energetik muvozanat holatga keladi. O‘zgarish davrida kontakt chegarasida ikkala 
fazalarning sirt qatlamida qaytarilmas o‘zgarishlar ro‘y beradi. 
Oksidlantiruvchi - tiklovchi kimyoviy reaksiya elektronlarni siljishi bilan bog‘ldiqdir. SHuning 
uchun kondensatsiyalangan fazalarni kontakt chegarasidagi elektr xodisalarni o‘rganish, 
pirometallurgik reaksiyalarning kinetika va mexanizmlarni o‘rganishda katta ahamiyatga egadir. 
Masalan, ruh sulfidini kislorod bilan oksidlanishi ZnS ning sirtida rux oksidi qatlami paydo bo‘lishi 
bilan oqib o‘tadi. Gaz - ZnO va ZnO - ZnS kontakt chegaralarida hamma elektronlarni qayta 
taqsimlanishi ro‘y beradi va buning natijasida kuydirish jarayoni oqib o‘tadi. 
Rangli metallurgiyada aralashmaydigan eritmalar yoki qattiq fazalardagi kontakt chegaralari 
quyidagi xodisalar bilan ta’riflanishlari mumkin: 1) metall - metall; 2) metall-yarim o‘tkazgich; 3) 
metall-ion o‘tkazgich; 4) yarim o‘tkazgich-yarim o‘tkazgich; 5) yarim o‘tkazgich-ion o‘tkazgich; 6) 
ion o‘tkazgich-ion o‘tkazgich. Keltirilgan variantlar cheklovchi xodisalardir. Tabiiy minerallar yoki 
metallurgik eritmalar ko‘pincha aralashma o‘tkazgichlarga egadir va ularda ion va elektron 
o‘tkazishlar uchraydi.