Kondagi kompressor stаntsiyalаri

4.3. Nasos stansiyalarining asosiy parametrlari 
Nasoslardan ishlab chiqarishda foydalanishda uning qaerda va qanday 
sharoitlarda ishlatilishi mumkinligini aniqlaydigan eng muhim parametrlari asosiy 
parametrlar deyiladi. Bularga nasosning so’rishi (sarfi), hosil qiladigan bosimi, 
quvvati va foydali ish koeffisiyenti kiradi. 
Nasos vaqt birligida so’rgan suyuqlik hajm Q uning so’rishi yoki sarfi deb 
ataladi. So’rish m/s, l/s va boshqa birliklarda o’lchanadi. 
Markazdan qochma nasoslarning sarfi quyidagi formula buyicha hisoblanadi: 
1
1
1
1
sin
)
(



b
z
d
w
Q


yoki: 
2
2
2
2
sin
)
(



b
z
d
w
Q


bu yerda: w
1
, w
2
- suyuqlikning ishchi g’ildirakka kirish va chiqishdagi nisbiy 
tezliklari; d
1
, d
2
- ishchi g’ildirakning ichki va tashqi diametrlari; 

- nasos 
kuraklarining qalinligi; z - kuraklar soni; b
1
, b
2
- kuraklarning kirish va chiqishdagi 
eni;

1
, 

2
- kuraklarning kirish va chiqishdagi egrilik burchaklari. 
Sodda amaliy porshenli nasosning sarfi ushbu formula bilan topiladi.
60
n
FL
Q

bu yerda: F - porshen ko’ndalang kesimining yuzi; 
L - porshenning yurishi yo’li 
n - porshenning bir minutda borib kelish soni yoki krivoship shatunli 
mexanizmning aylanishlar soni.
Ko’p amaliy porshenli nasosning sarfi ushbu formula yordamida topiladi. 
i
n
FL
Q
60

bu yerda i - nasos silindrlarining soni.
Ikki harakatli bir porshenli nasosning sarfi quyidagicha 
60
)
2
(
n
L
f
F
Q


bu yerda ƒ - shtok ko’ndalang kesimining yuza. 

---

Boshqa turdagi nasoslarning sarfi tugrisida tegishli nasos ustida tuxtalaganda 
gaplashamiz.
1) Nasos unumdorligi (sarfi): - Q ( m
3
/s) deb birlik vaqt ichida nasos ishchi 
kamerasi orqali o’tadigan suyuqlik miqdoriga aytiladi. 
2) N(metr) - napori deb nasosga kirishdagi va chiqishda suyuqlik solishtirma 
energiyalarining farqiga aytiladi. 
N = E
kir
- E
chiq 
3) Nasos quvvati:
н
H
Q
N




81
,
9
[kVt] - nasos validagi quvvat
4) Nasosning aylanishlar soni: n [ayl/min]. 
5) Nasosning foydali ish koeffisienti:
f
N
N


Bunda: N
f
= 9,81 · Q · N [kVt] 
6) Δh [m] - Nasosning kavitasiya zahirasi. Bu qiymat nasosning tavsifidan 
olinadi. 
7) H
S
[m] - Geometrik so’rish balandligi bo’lib, buning qiymati suv olish 
havzasi (daryo)dagi suv sathidan nasos o’qigacha bo’lgan masofa olinadi. 
H
S
- qiymati «+» yoki «-» bo’lishi mumkin.