Harajat moddalari
|
Maxsulot tannarxiga olib
borilishi jixatidan
|
|
bevosita
|
bilvosita (ustama)
|
Xomashyo va asosiy materiallar (qayta kirim qilingan chiqitlardan tashqari)
|
+
|
|
Sotib olingan butlovchi qismlar va yarim fabrikatlar
|
+
|
|
Ishlab chiqarish xarakteridagi ish va xizmatlar
|
|
+
|
Texnologik maqsadlar uchun ishlatilgan yoqilg‘i energiya
|
+
|
|
Ishlab chiqarishga tegishli mehnatga xaq to‘lash xarajatlari
|
+
|
|
Ishlab chiqarishga tegishli ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar
|
+
|
|
Moddiy qiymatliklar kamomadi va mahsulotlarning buzilishidan ko‘rilgan zararlar
|
+
|
|
Asosiy vositalar amortizatsiyasi
|
|
+
|
Ishlab chiqarishga oid boshqa harajatlar
|
|
+
|
8.4. Iqtisodiy elementlar va kalkulyasiya bandlari bo‘yicha harajatlar
8.5.Uchastka, sex, ishlab chiqarish, zavod mahsulotining tannarxi.
Mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun xom ashyo tannarxini pasaytirishning asosiy sharti mahsulot dizaynini takomillashtirish va ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish, materiallarning progressiv turlaridan foydalanish, moddiy qadriyatlarning texnik jihatdan asoslangan normalarini joriy etishdir.
Ishlab chiqarish va menejmentga xizmat ko‘rsatish xarajatlarini qisqartirish, shuningdek, mahsulot tannarxini pasaytiradi. Ushbu xarajatlarning mahsulot birligiga sarflanadigan miqdori nafaqat ishlab chiqarish hajmiga, balki ularning mutlaq miqdoriga ham bog‘liq. Korxona uchun butun sex va zavod xarajatlari qancha kam bo‘lsa, har bir mahsulot tannarxi shuncha past bo‘ladi.
Sex va zavod xarajatlarini qisqartirish zaxiralari, birinchi navbatda, boshqaruv apparatini soddalashtirish va arzonlashtirish, ma’muriy xarajatlarni tejashda. Sex va ishlab chiqarish xarajatlari tarkibiga ko‘p jihatdan yordamchi va yordamchi ishchilarning ish haqi ham kiradi. YOrdamchi va yordamchi ishlarni mexanizatsiyalash bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish ushbu ishlarda band bo‘lgan ishchilar sonining qisqarishiga va natijada sex va zavod xarajatlarini tejashga olib keladi. Bu holda ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish va mexanizatsiyalash, ishlab chiqarishda qo‘l mehnatiga sarflanadigan xarajatlar ulushini kamaytirish muhim ahamiyatga ega.
Tannarx - ishlab chiqarish xarajatlarning bir qismi, shu jumladan iste’mol qilingan vositalar va mehnat ob’ektlari, boshqa korxonalarning xizmatlari, to‘lov ishchilarning ish haqi naqd pulda ifodalanadi. Ushbu ko‘rsatkich har bir korxona ishlab chiqarish va marketing uchun sarflanadigan xarajatlarni tavsiflaydi
Do'stlaringiz bilan baham: |