Konchilik” fakulteti “Noyob va radioaktiv metallar rudalarini qazish va qayta ishlash” kafedrasi

Kerakli asbob va materiallar.
1. Geoxronologik jadval

2. Tog’ jinslari va minerallar

3. Shartli belgilar chizmalari

4. Joyning sxematik geologik xaritasi

5. To’rtlamchi davr yotqiziqlari xaritasi
Umumiy tushuncha
Planetamiz yoshini bilish insonlarni uzoq vaqtlardan beri qiziqtirib kelmoqda biroq, ma'lumotlarning kamligi tufayli bu masala yechilmay kelmoqda. Hozirgi vaqtdagi ayrim tekshiruvlarning yer yoshi to`g`risidagi hisoblari bir-biriga to`g`ri kelmaydi. Yerimizning yoshini yillar bilan ifodalab berishda qilingan urinishlar absolyut geoxronologiya deb nom olgan. Geologik yil hisobining yana bir usuli bor. U shundan iboratki, yer tarixini dunyoning taraqqiyotiga qarab bo`ladilar. Organik qoldiqlarni o`rganish shuni ko`rsatadiki, qazilma holida uchraydigan "formalar" asta sekin bir-birlari bilan almashinib turgan. Shu bilan birga organizmlar progressiv taraqqiyot yo`lida muayyan jarayondan o`tgan. Eng qadimgi qatlamlarda yuqori turdagi hayvonlar va o`simliklarning vakillari bo`lmagan holda, juda sodda organizmlarni uchratamiz. Organizmlarning "forma"lari asta-sekin murakkablashib borgan yangilari bilan almashinib turgan. Shunday qilib, bu "forma"larning almashinishi ketma-ketligini bilish ularga muvofiq kelgan. Yer bo`laklarining tarixini tiklashga imkoniyat yaratadi. Bu usul bilan aniqlanadigan nisbiy geoxronologik birlik sifatida era va eraning bo`laklari qilib, davrlar (sistema) qabul qilingan. Ma’lum bir era davomida hosil bo’lgan cho’kindilar qatlami esa davr deyiladi. Strаtigrаfiya lоtinchа strаtium ya’ni qаtlаm dеgаn so’zdаn оlingаn. Strаtigrаfiya tog’ jinslаrining kеtmа-kеt pаydо bo’lib, nаvbаtmа-nаvbаt tаriqаsidа jоylаshib ulаrning o’zаrо аlоqаdоrligini o’rgаnаdi vа shu qаtlаmlаrning nisbiy yoshini аniqlаshgа imkоn berаdi.

Gеоxrоnоlоgiya - Yerning tаriхiy gеоlоgik vа pаlеоgrаfik rivоjlаnish yilnоmаlаrning (shаjаrа) tаrаqqiyotini аniqlаydi. Gеоhrоnоlоgiya - lоtinchа gео - Yer, хrоnоs - vаqt, lоgоs - fаnni o’rgаnish.

Gеохrоnоlоgiyadа gеоlоgik vаqtning uzоq оrаliq vаqti - 2 tа e’оn mаvjud.

1.Kriptоzоy eоni: Kаtаrхеy, Аrхеy vа Prоtyerоzоy erаlаrini O’z ichigа оlаdi. 2.Fаnyerаzоy eоni: Pаlеоzоy, Mеzоzоy vа Kаynаzоy erаlаridаn tаshkil tоpgаn.

Davr o`z navbatida bir necha mayda bo`laklarga bo`linadi. Eralar qo’yidagilardan iborat: