Kon bosimini boshqarish

G’ishtli mustahkamlagich oxirgi yillarda kamdan-kam qo’llaniladi. Vertikal stvollarda ular sement aralashmasi bilan birgalikda qo’llaniladi. G’ishtli mustahkamlagichning qalinligi bir yarim- ikki g’isht qalinligiga teng bo’ladi.
Betonitli mustahkamlagich ponasimon shaklga ega bo’lgan sun’iy toshlar – betonitdan tayyorlanadi. Betonitning massasi 20-40 kg bo’ladi. Bentonitli mustahkamlagich pastdan yuqoriga o’tiladi. Betonitli mustahkamlagich beton mustahkamlagichga nisbatan mustahkamroq va o’tilganidan keyin darhol kon bosimini qabul qila oladi. Lekin u xuddi g’ishtli mustahkamlagichga o’xshab uncha keng tarqalmagan.
Temirbetonli mustahkamlagich. Vertikal shaxta stvollari uchun monolit temirbeton mustahkamlagich va yig’ma temirbetonli mustahkamlagichlar qo’llaniladi. Monolit temirbeton mustahkamlagichlar kon bosimi katta va u notekis taqsimlanganda hamda yumshoq tog’ jinslarida stvol og’zini mustahkamlash uchun ishlatiladi. Monolit temirbeton mustahkamlagichlarning qalinligi beton mustahkamlagichlardan 1,5-2 marta kichik bo’ladi.
Temirbeton tyubing shaklidagi yig’ma temirbeton mustahkamlagich oxirgi yillarda keng tarqalgan. 4,5 – 8 m diametrli stvollar uchun barcha o’lchamdagi tyubinglar ishlab chiqarilgan.
Tyubinglar har xil yuzalar uchun to’rt turda tayyorlanadi: oddiy, cho’qqisimon, cho’qqidan oldingi va suvni ushlab turish uchun mo’ljallangan tyubinglar. Tyubingli temirbetonli mustahkamlagich yuqoridan pastga 20-40 m li zvenolarga bo’lib mustahkamlanadi. Mustahkamlagich o’rnatilhanidan so’ng mustahkamlagich orqasida qolgan bo’shliq beton aralashmasi bilan to’ldiriladi.


Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   В.С. Хохряков. Открытая разработка месторождений полезных ископаемых. М. «Недра». -1991 г.
   
2. 
   Справочник. Открытая разработка месторождений полезных ископаемых. М. «Горное бюро». 1994.
   
3. 
   Томаков. П.И. Наумов. И.К. Технология механизация и организация открытых горных работ. М., МГГИ, 1992.
   
4. 
   Анистратов. Ю.И. Технологические процессы открытых горных работ. М., Недра, 1985.