Kompyuterning har qanday mantiqiy amali asosiy mantiqiy Vositalar (elementlar) yordamida bajariladi. Har bir mantiqiy

Mantiqiy elementlar

Reja:

• Mantiqiy elementlar.
• VA elementi.
• YOKI elementi.
• EMAS elementi.

Kompyuterning har qanday mantiqiy amali asosiy mantiqiy

Vositalar (elementlar) yordamida bajariladi. Har bir mantiqiy

Element bir yoki bir nechta mantiqiy amalning bajarilishini ta’minlaydi.

Elementlarning o‘zi oddiy elektron sxemalardan iboratdir. Bunda sxema kirish qismiga kelgan signallar argument deyilsa, uning chiqishidagi signallar shu argumentlarning funksiyasi bo‘ladi. Sxemaning ma’lum qismida signalning mavjudligi birni, yo‘qligi nolni ifodalaydi.

Mos tushish sxemasi (“VA” elementi). Mantiqiy ko‘paytirishni amalga oshiradigan sxema tuzish masalasi qo‘yilgan bo‘lsin. Bunday sxema ikki kirish A va B hamda bitta A ∧ B chiqishga ega bo‘ladi.

Kiruvchi va chiquvchi (natija) signallar elektr impulslaridan iborat bo‘lishi kerak. Bunda impuls bo‘lishiga 1, bo‘lmasligiga 0 raqami mos kelsin. Faraz qilaylik, tok manbai, lampochka va ikkita ulagichli elektr sxema yig‘ilgan bo‘lsin. Lampochka yonishini 1 va o‘chgan holini 0 deb qabul qilamiz. Bunday sxema mos tushish sxemasi deb ataladi.

Yig‘uvchi sxema (“YOKI” elementi). Bu sxema kirish signaliga

Kamroq “talab qo‘yadi”. Kirishlardan kamida birida 1 qiymat

Bo‘lgan holda chiqishda ham 1 hosil bo‘laveradi.

“Yoki” mantiqiy amaliga bo‘ysunuvchi elektr sxema tokmanbai, lampochka va parallel ulangan ikkita ulagichdan iborat bo‘lishi mumkin. Haqiqatan ham ulagichlardan birini, masalan, X2 ni ulashimiz bilan chiroq yonadi. Mos tushish sxemasidan farqli o‘laroq, bu yerda kirishlardan ixtiyoriy biriga signal tushishibilanoq chiqishga o‘tadi.

Shuning uchun mantiqiy qo‘shish amalini bajaruvchi sxemalar yig‘uvchi sxema nomini olgan. Bunday Sxemalar yordamida bir nuqtaga turli-tuman tarmoqlardan Tutashmaydigan qilib kuchlanish uzatish mumkin.

Invertor sxemasi (“EMAS” elementi). Invertor sxemasini

«Teskari zanjir» deb atasa ham bo‘ladi. Unda bitta kirish va bitta chiqish mavjud.

“EMAS” mantiqiy amaliga mos keladigan elektr sxema tok manbai, chiroq va tugmadan iborat. Tok impulsi kirishda signal bo‘lmagan holda paydo bo‘ladi. Haqiqatan ham tugma bosilsa, tutashtirgich tutashuv joyidan uziladi, ya’ni elektr zanjir ajraladi va chiroq o‘chadi.
Tugma qo‘yib yuborilganda, ya’ni kirishda signal yo‘q bo‘lgan holda chiroq yonib turadi. Demak, chiroq yonishi tugmaning holatiga nisbatan teskari ekan.

E’tiboringiz uchun raxmat!