Kompyuterlarni tashkiliy qismlari asosida kursatkichlari va xususiyatlari

Kompyuterlarning asosiy ko’rsatkichlari
Ish unumdorligi – bu kompyuterning ishlash tezligi ko’rsatgichidir. Ilgari bu parametr sekundiga bajariladigan operasiyalar (oper/sek.) soni bilan o’lchangan. Biroq keyinroq turi bo’yicha turli buyruqlarning turli tezliklarda bajarilishini hisobga olib ish unumdorligini ikki asosiy baholash turlari qabul qilindi. MIPS (Million Instruction Per Second) baholash qayd etilgan vergulli sonlar ustida sekundiga millionta bajariladigan operasiyalarga mos keladi. MFLOPS (Million of Floating Point Operation Per Second) baholash suriladigan vergulli (nuqtali) sonlar ustida sekundiga millionta bajariladigan operasiyalarga mos keladi. Ikkinchi baholash ko’p prosessorli tizimlarning unumdorligini keskin o’sishiga bog’liq suriluvchi vergulli sonlar uchun GFLOPS (sekundiga millard operasiyalar) va TFLOPS (sekundiga trillion operasiyalar) variantlarga ega.Alohida olingan bir kristalli prosessorlar uchun, ayniqsa shaxsiy kompyuterlarda ish unumdorligi takt chastotasi (kGs, MGs, GGs) orqali baholaniladi. Masalan, 100 MGs takt chastotali prosessor sekundiga 20 millionta oddiy arifmetik operasiyalarning bajarilishini ta’minlaydi.
Tizimli plataga protsessorni o`rnatish jarayoni.
Protsessorni o'rnatish. Yig'ishning birinchi bosqichida biz protsessor va RAMni anakartga o'rnatamiz, shuningdek CPU sovutish tizimini o'rnatamiz.
Intel va AMD protsessorlari o'rtasidagi asosiy dizayn farqlaridan biri shundaki, birinchisida kontakt protsessorlari anakartdagi ulagichga ulanish uchun ishlatiladi, ikkinchisida esa kontakt pinlari.
Tizimli plataga protsessorni o`rnatish jarayoni.
Kulerni o`rnatish protsessorni ustiga kuler (ventilyator)ni mahkamlab joylashtirish kerak. Protsessor soketini atrofidagi 4 ta teshiklarga e’tibor bering. Kulerda ham 4ta “oyoq” borligini ko‘rasiz. Kulerni protsessorni ustiga shunday joylashtiringki, uning oyoqlari ona platadagi shu teshikchalarga kirsin. Keyin ularni ketma-ket sekin bosib chiqiladi. Har bir oyoqchani bosib kirgazilganda ovoz eshitasiz. Kulerni yaxshilab joylashganligiga, e’tibor bering. Uni bir ikki qimirlatib ko‘ring. Kuler protsessorni ustida mahkam turishi va ularni orasida hech qanday “zazor” bo‘lmasligi kerak. Endi esa kulerdan chiqqan simni ona platadagi CPU-FAN dab nomlangan “raz’em”ga ulanadi.
Tezkor xotirani ona plataga tezkor xotira (RAM)ni joylashtiramiz. Tezkor xotirani ham faqat yonlaridan extiyotkorlik bilan ushlash lozim. Ona platada xotira uchun 2,3,4 yoki undan ham ko‘p “gnezdo” bo‘lishi mumkin. Xotirani eng birinchi “gnezdo” (protsessorga eng yaqini) ga ulaymiz. Avval xotira joylashadigan gnezdodagi ikki oq rangli ushlagichlarni orqa tomonga itarib ochamiz. Xotirani ona plataga kiradigan past tarafiga e’tibor u bir nechta bo‘limlarga bo‘linganligini ko‘rasiz. Ona platadagi xotira “gnezdo”si ham bo‘limlarga bo‘lingan. Demakki, xotirani noto‘g‘ri kirgazib bo‘lmaydi. Xotirani ikki tarafidan “gnezdo”ga o‘rta kuchda kirgazilsa yon tomondagi ikkita oq ushlagichlar xotirani ustidan “ushlab” olgan holatga keladi.