Kompyuter tizimlari kafedrasi

- E-bozorlar va E-ayksionlar ishlarini modellashtirish va yaratish;

- bioinformatika (kataklarning elektronli modeli, oqsilli axborotlarni parallel kompyuterlarda tahlil qilish, DNK hisoblovchilari);

- tabiiy tillarni ishlash (matnlar ma’nosini anglash va tushunishning o’zini-o’zi o’rgatuvchi ko’ptilli tizimlari);

- Internet (tarmoqlarni va odamlar yashaydigan uylarda real vaqt rejimida ishlaydigan turli datchiklarni, intellektual interfeyslarni integratsiyalash, Internetning amaliy va tizimli tushunchalarini formallashtirish asosida qo’lda bajariladigan ishlarni, katta hajmdagi axborotlardan kerakli ma’lumotlarni ajratib olishning iteratsiyali texnologiyalarini avtomatlashtirish);

- robototexnika (mashinali o’rgatish, avtonomli qurilmalarning bir-biri bilan samarali aloqasini tashkil etish, harakatlarni tashkillahtirish, harakatlarni rejalashtirish, harakatlarni tavsiflovchi axborotlarni indekstsiya qilish);

- bilimlarni tasvirlash va ishlash uslublari (bilimlar sifatini oshirish, inson-ekspertlardan bilimlarni olish usullari, ma’lumotlarni izlash va tuzish, xujjatlar almashinuvini boshqarish).

Ko’pchilik ishlar mantiqiy xulosalash, robotlarni o’rgatish va ularning harakatini rejalashtirish algoritmlariga bag’ishlangan.

Harbiy texnologiyalar. Neyronli to’rlar sohasidagi tadqiqotlar boshqarishning murakkab masalalarini yechishda yaxshi natijalar olishga imkoniyat yaratmoqda va uni DARPA harbiy ilmiy agentligi moliyalashtirmoqda. Masalan, Smart Sensor Web loyihasi-jang maydonida sinxronli ishlaydigan turli xildagi datchiklarning taqsimlangan tarmoqlarini tashkillashtirishga mo’ljallangan. Bunday tarmoqdagi har bir obyekt (bahosi 300 dollar) vizualli, elektromagnitli, raqamli, kimyoli va b.q ma’lumotlar bilan tasvirlnadi. Bu loyiha optimallashtirishning ko’po’lchovli masalalarini yechishning yangi matematik usullarini talab qiladi. Texnikalar ishining to’xtab qolish sabablarini, maqsadlarini, tahlilini va bashoratini avtomatik tarzda aniqlash bo’yicha tadqiqotlar (masalan, ovoz bo’yicha) olib borilmoqda.

“Sahrodagi bo’ron” operatsiyasi sun’iy intellektning ta’minot sohasida qo’llaniladigan ekspert tizimlarni rivojlantirishga rag’batlantiruvchi asosiy omili bo’lib xizmat qildi.
Intellektni modellashtirish tizimlarining harbiy sohalarida o’zi yurar robor- mashinalar va boshqaruvchisiz samolyotlardan iborat mustaqil harakatlanuvchi armiyalar haqida ma’lumotlar mavjud. Biroq yaqin o’n yillarda o’zining yechimini kutayotgan muammolar ham yetarlicha. Eng avvalo bu muammolarga real vaqt rejimida avtomatik anglab oluvchi tizimlarning videoaxborotlarni to’g’ri tahlil qilish qobiliyatiga ega emasligidir. Shuningdek, avtonom qurilmalarning katta birlashmalarida qarama-qarshiliklarni hal qilish, o’zinikini va begonalarni mutlaqo aniq anglab olish, yo’q qilib tashlanadigan nishonni tanlash, tanish bo’lmagan muhitda harakat qilish algoritmlarni ishlab chiqsh kabi masalalarini hal qilish ham dolzarb hisoblanadi.
Shuning uchun harbiylar amliyotda kichikroq masshtabli maqsadlarga erishishga intiladi. Asosiy e’tibor nutqni anglab olish tadqiqotlariga qaratiladi, qo’lda bajariladigan ishlarni avtomatlashtirish va uchuvchilarning mehnatini engillashtirish maqsadida ekspert va maslaxat beruvchi tizimlar yaratiladi. Neyronli to’rlar signallarni ishlashda va suvostidagi toshlarni minalardan farqlashda samarali qo’llanilmoqda. Genetik algoritmlardan harbiy qurilmalarning (mo’ljalni olish, boshqarish tizimlarida) ishlashini aniqlovchi tenglamalarning yechimini evristik izlashda, shuningdek, anglab olish masalalarida-tabiiy va sun’iy obyektlarni ajratishda, harbiy mashinalarning tipini aniqlashda, kameralar yordamida olingan tasvirlarni tahlil qilishda foydalaniladi.