Kompyuter tizimlari kafedrasi

Intellektualli injeneriya. Oxirgi yillarda yirik dasturiy tizimlarni (dastiriy injeneriya) yaratish jarayonlarini tashkillashtirish bilan shug’ullanuvchi kompaniyalar sun’iy intellektda alohida qiziqish uyg’otmoqdalar. Sun’iy intellekt usullari ko’proq boshlang’ich matnlarni tahlil qilish va ularning ma’nosini tushunish, talablarni boshqarish, tasniflashni tuzish, loyihalash, kodli generatsiylash, testlash, sifatni baholash, masalalarni parallel tizimlarda echish kabilarda qo’llanilmoqda.
Dasturiy injeneriya asta-sekinlik bilan bilimlarni tasvirlash va ishlashning (hozircha intellektual injeneriyada asosiy e’tibor bilimlardagi axborotlarni o’zgartirish uslublariga qaratilgan) ko’proq umumiy muammolarini qaraydigan intellektual injeneriyaga aylnadi [1, 4].
O’zini-o’zi tashkillashtiruvchi SUBD. O’zini-o’zi tashkillashtiruvchi SUBD lar haqiqiy masalalarga egiluvchanlik bilan moslashish qobiliyatiga ega bo’ladi va boshqarishni talab etmaydi.

Sun’iy intellektda mashhurligi bo’yicha quyidagi texnolgiylar gurulari turadi:

1) Tabiiy tillarni avtomatik tahlil qilish (leksikali (so’z boyligi), morfologikli, terminalogikli, notanish so’zlarni ajratib olish, milliy tillaarni aniqlash, tarjima qilish, hatolarni tuzatish, lug’atlardan samarali foydalanish);
2) Yuqoriunumli OLAP-ma’lumotlarni izlash va tahlil qilish, so’rovlarni vizualli berish uslublari;
3) Shoshilinch holatlarda doktorlarga maslahat beruvchi tibbiy tizimlar, jarrohlik operatsiyalar jarayonida aniq harakarni bajaruvchi robotlar-manipulyatorlar;
4) To’liq avtomatlashtirilgan kiberzavodlar yaratish, moslashuvchan tejamkor ishlab chiqarish, tez protiplashtirish, ishni rejalashtirish, ta’minot zanjirini bir-biriga moslashtirish;
5) Moliya, tibbiyot va matematika sohalarida haqiqy masalalarni yechishga yo’naltirilgan amaliy usullarni ishlab chiqish;
6) Turli o’yinlar va ovunchoq dasturlar. Yangi yo’nalishli tadqiqotlarga: ijtimoiy harakatlar, munosabatlar, insoniy tuyg’ular, ijodiyot kabilar kiradi.

Yaponiyada sun’iy intellektning mashxur yo’nalishlari va texnologiyalari. Evropa va Amerika mamlakatlariga nisbatan Yaponiyada sun’iy intellekt bo’yicha yo’nalishlar va texnologiyalar orasida quyidagi ilmiy maktablar mashxur hisoblanadi: