Kompyuter tarmoqlarini himoya qilish muommolari

TDIU Sam filiali RI-221 guruh talabasi Ismoilov Shohruh

Kompyuter tarmoqlarini himoya qilish muommolari

Reja:

• *Kompyuter tarmoqlarida axborot xavfsizligi modellari tushunchasi
• *Kompyuter tarmoqlarida axborotni ximoyalash
• *Axborot xavfsizligini ta’minlashda parol tizimining kamchiliklari

	Kompyuter tizimlarida axborot xavfsizligi sohasidagi asosiy tushuncha xavfsizlik siyosatidir. U axborotni qayta ishlash jarayonini tartibga soluvchi normalar va qoidalarning ajralmas to‘plami sifatida tushuniladi, ularning amalga oshirilishi ma’lum tahdid makonida axborot xavfsizligi holatini ta’minlaydi. Xavfsizlik siyosatining (matematik, sxematik, algoritmik va boshqalar) rasmiy ifodasi xavfsizlik modeli deb nomlanadi. Xavfsizlik modellari xavfsiz kompyuter tizimlarini ishlab chiqish va tadqiq qilishda muhim rol o‘ynaydi, chunki ular quyidagi muhim vazifalarni hal qilishni o‘z ichiga olgan tizimli muhandislik yondashuvini taqdim etadi: • axborotni himoya qilish vositalari va usullarini amalga oshirish mexanizmlarini belgilaydigan xavfsiz kompyuter tizimlari (KT) arxitekturasining asosiy tamoyillarini tanlash va asoslash; • xavfsizlik siyosati (talablar, shartlar, mezonlarga) muvofiqligini rasmiy tasdiqlash yo‘li bilan ishlab chiqilayotgan tizimlarning xususiyatlarini (xavfsizligini) tasdiqlash; • ishlab chiqilgan xavfsiz kompyuter tizimlarini tashkiliy va hujjat ta’minotining muhim tarkibiy qismi sifatida xavfsizlik siyosatining rasmiy spesifikatsiyasini ishlab chiqish. Aslida xavfsizlik modellari "Buyurtmachi (Iste’molchi) - Tuzuvchi (Ishlab chiqaruvchi) - Ekspert (Auditor)" uchligining birlashtiruvchi elementidir. Xavfsizlik modellari asosida mijozlar xavfsizlik siyosatiga, o‘z tashkilotlari va korxonalarida qabul qilingan texnologik axborotni qayta ishlash jarayonlariga mos keladigan himoyalangan kompyuter tizimlariga qo‘yiladigan talablarni shakllantirishlari mumkin. Xavfsizlik modellari asosida ishlab chiquvchilar ishlab chiqilayotgan tizimlar uchun texnik va texnologik talablarni va dasturiy ta’minot hamda texnik yechimlarni shakllantiradilar.