Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr

Икки звеноли клиент-сервер архитектурасининг схемаси

Шундай қилиб, дастурий ечим Клиент компьютери интерфейс функцияларини минималлаштиришдан (“ингичка” Клиент (тонкий клиент)),
то фойдаланувчи интерфейсининг ҳамма вазифасини Клиент компьютерига топширишгача (“йўғон” Клиент (толстый клиент)) ўзгар-тириб борилади.
Иккала ҳолатда ҳам сервер компьютерида жойлашган хусусан иловага тегишли протокол ёрдамида ташқи интерфейс сервердаги иловадан ажратилади.
Бундай архитектура асосида тузилган модел икки звеноли мижоз-сервер модели деб номланади.


Клиент-сервер моделининг ривожланиши оқибатида уч звеноли архитектура. яратилди.
Бу вариантда фойдаланувчи интерфейси илова мантиғи (қайта ишлаш жарарёни) ва маълумотларга кириш қисмлар тизимнинг мустақил компонентаси сифатида ажратилади ва у мустақил компьютерларда ишлаш қобилиятига эга бўлади.
Дастурлар, қайта ишлаш сатҳининг асосий қисми алоҳида серверга ўтказилади, унинг номи иловалар сервери дейилади.
Бу тизимда фойдаланувчининг сўровлари кетма-кет тизимнинг клиент қисмида, иловалар мантиғи (қайта ишлаш дастурлари) серверида ва маълумотлар базаси серверида қайта ишланади.
Учта звеноли мижоз-сервер архитектурасининг схемаси

Кўп звеноли мижоз-сервер архитектуралари иловаларни фойда-ланувчи интерфейси, қайта ишлаш ва маълумотлар компоненталарига бўлинишларининг тўғридан-тўғри давоми ҳисобланади.
Бундай тақсимланиш тури вертикал тақсимланиш дейилади.
Уларнинг аосий хусусияти мантиқан ҳархил компоненталарни ҳар хил компьютерларда жойлашиши ҳисобланади.


Клиент - сервер тизимларининг замонавий аритектуралари.
Ташкилот фаолиятини автоматлаштириш иловалари нуқтаи назаридан тизимни тақсимланган деб юритилади, агар унинг таркибидаги мантиқий иловалар (қайта ишлаш дастурлари) тизимнинг бир нечта компоненталари орасида тақсимланган бўлиб, ҳар бири алоҳида компьютерларда бажарилиши мумкин бўлса.
Бунда фойдаланувчининг сўровлари фойдаланувчи интерфейсидан, то ягона маълумотлар серверигача кетма-кет ўтиб бормайди.
Бу маънода кўп звеноли архитекгатурани энига кенгайиши кузатилади.
Клиент ва серверларни бундай тақсимланиши горизонтал тақсимланиш дейилади.
Клиент ёки сервер мантиқан бир хил турдаги модулларнинг тақсимланган қисмларини ўз таркибида сақлаши мумкин, уларнинг ишлаши мустақил, бир-бирига боғлиқ бўлмаган ҳолда амалга оширилади.

Масалан, локал тармоқда бир неча web-сервер компьютерлари мавжуд бўлсин.

Агар Web – саҳифа ўзгартирилса, бу ўзгаришлар бошқа серверларга ҳам жўнатилади.
Келган сўров учун маълум бир сервер “карусель” усули асосида танланади.
Бундай формада тақсимлаш оммабоп Web-сайтлар ўрнатилган серверлардаги юкламаларни текислаш мақсадида қўлланилади.