Komp’yuter tarmoqlari Reja

(Savol: Internet qachon yaratilgan? U rivojlanishda qanday boskichlarni bosib utgan?)

Internet va intranet.

Internet-bu yagona standart asosida faoliyat kursatuvchi jahon global Komp’yuter tarmogidir. Uning nomi «tarmoqlararo» degan ma'noni anglatadi. U maxalliy (lokal) Komp’yuter tarmoqlarni birlashtiruvchi informatsion tizim bo’lib, uzining aloxida axborot maydoniga ega bo’lgan virtual tuplamdan tashkil topadi. Internet, unga ulangan tarmoqka kiruvchi barcha Komp’yuter larning o’zaro ma'lumotlar almashish imkoniyatini yaratib beradi. Uzining Komp’yuter i orqali internetning har bir mijozi boshqa shahar yoki mamlakatga axborot uzatishi mumkin.masalan, Vashingtondagi Kongres kutubxonasi katalogini kurib chikishi, Nyu-Yorkdagi Metropoliten muzeyining oxirgi kurgazmasiga kuyilgan suratlar bilan tanishishi, xalkaro anjumanlarda ishtirok etishi, bank muomalalarini amalga oshirishi va xatto boshqa mamlakatlarda istikomat kiluvchi tarmoq mijozlari bilan shaxmat uynashi mumkin.

Internet XX asrning eng buyuk kashfiyotlaridan biri hisoblanadi. Ushbu kashfiyot tufayli butun jahon buylab yoyilib ketgan yuz millionlab Komp’yuter larning yagona informatsion muxitga biriktirish imkoniyati tugildi.

Foydalanuvchi nuktai nazaridan taxlil kiladigan bo’lsak, internet birinchi navbatda tarmoq mijozlariga o’zaro ma'lumotlar almashish, virtual muloqot qilish imkonini yaratib beruvchi «Informatsion magistral» vazifasini utaydi, ikkinchidan esa unda mavjud bo’lgan ma'lumotlar bazasi majmuasi dunyo bilimlar omborini tashkil etadi. Bundan tashkari internet bugungi kunda dunyo bozorini urganishda, marketing ishlarini tashkil etishda zamonaviy biznesning eng muhim vositalaridan biriga aylanib bormokda.

Internet xizmati «internet provayderlari» yordamida aloka kanallari orqali amalga oshiriladi. Aloka kanallari sifatida telefon tarmogi, kabelli kanallar, radio va kosmos aloka tizimlaridan foydalanish mumkin. Internet tarmogining asosiy yacheykalari bu shaxsiy Komp’yuter lar va ularni ularnni o’zaro boglovchi lokal tarmoqlardir. Internet aloxida Komp’yuter lar urtasida alok urnatibgina qolmay, balki Komp’yuter lar guruxini o’zaro birlashtirish imkonini ham beradi. Agar biron-bir maxalliy tarmoq bevosita internetga ulangan bo’lsa, u holda mazkur tarmoqning har bir ishchi stantsiyasi Internetga ulanishi mumkin. Shuningdek, internetga mustakil ravishda ulangan Komp’yuter lar ham mavjud. Ularni xos Komp’yuter lar (host-raxbar) deb atashadi. Tarmoqka ulangan har bir Komp’yuter uz adresiga ega va uning yordamida jahonning istalgan nuktasidagi istalgan mijoz uni topa olishi mumkin.

Internet – bu internet texnologiyasi, programma ta'minoti va protokollari asosida tashkil etilgan, hamda ma'lumotlar bazasiva elektron xujjatlar bilan kollektiv ravishda ishlash imkonini beruvchi korxona yoki kontsern mikiyosidagi yagona informatsion muxitni tashkil etuvchi Komp’yuter lar tarmogidir.

Intranet boshqa Komp’yuter tarmoqlaridan quyidagi bilan farqlanadi. Bir yoki bir necha serverlardan tashkiletilgan tarmoq tarmoq mijozi undagi elektron xujat, malumotlar bazasi va fayllardan foydalanish uchun, ularning kaysi serverda, kayesi direktoriyada qanday nom bilan saqlanganligini, ularga kirish usul shartlarini bilish zarur bo’ladi.

Server-bu boshqa Komp’yuter va programmalarga xizmat kursatadigan komryuter yoki programmadir. Ya'ni boshqa Komp’yuter larga uzining fayillaridan foydalanishga ruxsat beruvchi Komp’yuter Server hisoblanadi. Bitta Komp’yuter da bir- necha Server ishlashi mumkin.Internetda esa bunday nokulayliklarni oldi olingan bo’lib, uning foydalanuvchisi bunday malumotlarni bilishi shart emas . bundan tashkari internet tarmogida mavjud bo’lgan barcha elektron xujjat va ma'lumotlarni bazasini giperbog’lanishlar yerdamida bog’lab yagona informatsion muxit kurish, unda kulay informatsion qidiruv tizimlarini tashkil etish mumkin bo’ladi.