Paketli kommutatsiyaning afzalliklari: pulsatsiyali trafikni uzatishda tarmoqning o’tkazish
qobiliyatini oshirish imkoniyatini beradi;
foydalanuvchilararo trafik holatini inobatga olgan holda, tarmoq sharoitiga nisbatan fizikaviy kanallarning o’tkazish qobiliyatini taqsimlash imkoniyatini beradi.
Paketli kommutatsiyaning kamchiliklari: - kommutatorlarningbuferlaridagi xalaqit tarmoq holatiga bog’liq bo’lganligi sababli foydalanuvchilararo uzatish tezligining noaniqligi;
ma’lumot paketlarining o’zgaruvchanligi;
buferlarda navbatlar ortib ketganligi sababli ma’lumot
(paketlar) yo’qolishi.
Paketlar kommutatsiyasining aloqa o’rnatish usullari.
Deytagrammali uzatishi,
Logik ulanishni o’rnatish bilan uzatish,
Virtual kanal o’rnatish bilan uzatish.
Paketlar tarmoqning bitta tugundan ikkinchi tugunga bir biridan mustaqil ravishda umumiy qoidalar bo’yicha uzatiladi. Paketni qayta ishlash protsedurasi faqat unda bo’lgan parametrlar va tarmoq xolati bo’yicha aniqlanadi. Uzatilgan paketlar bo’yicha axborot tarmoq tomonidan saqlanmaydi va buni paket qayta ishlash paytida nazarga olinmaydi. Xar bitta alohida paket tarmoq tomonidan mustaqil uzatish birligi deb ko’rib chiqiladi – deytagramma. Paket uzatishi bo’yicha qarori kommutatsiya (marshrutizatsiya) jadvali asosida qabul qilinadi, bu ma’lumot bo’yicha keyingi tranzit (oxirgi) tugun marshrut aniqlanadi.
Logik ulanishni o’rnatish bilan uzatish – bu xost– uzatuvchi va xost– qabul qiluvchi paket almashish jarayonning bir nechta parametrlari tarmoq ikkita oxirgi tugunlar kelishuv protsedurasi borligi xisoblanadi.
Ulanishni initsiator tuguni qabul qiluvchi tugunga ulanishni o’rnatish taklifi bilan xizmat paketini yuboradi.
Virtual kanalini o’rnatish – maxsus paketni manba tugunidan jo’natish - ulanishni o’rnatish so’rovi (qo’yiladigan shu virtual kanal yuboradigan adresi va oqim metkasi uchun);
Tarmoq bo’yicha o’tish paytida so’rov xar bitta kommutatorda yangi yozuv shakllantiradi, bu yozuv berilgan metkaga ega bo’lgan paketni kommutator qanday xizmat qo’rsatish kerakligini ko’rsatadi;
Shakllantirilgan virtual kanali shu metka bilan identifikatsiyalanadi;
Virtual kanal o’rnatganidan keyin tarmoq kerakli ma’lumot oqimlarni bu kanal bo’yicha yuborishi mumkin;
Server va mijoz tushunchalarini tushuntirib bering.
Сервер – бу бошқа тармоқ объектларига улар-нинг илтимосига биноан хизмат кўрсатадиган объектдир.
Хизмат - бу мижозларга хизмат кўрсатиш жара-ёни.
Мижозлар - бу сервер ресурсларидан фойдалана-диган ва фойдаланувчи учун қулай интерфейс-ларни таъминлайдиган иш станциялари.
Фойдаланувчи интерфейси - фойдаланувчи ёки тизим билан ўзаро ишлаш процедуралари.
mijoz компьютерлари (ишчи станциялар) – уларга интерфейс вази-фасини бажарадиган мижоз дастурлари ўрнатилади;
2) сервер компьютерлари – уларда қайта ишлаш ва маълумот сатҳларининг вазифалари бажарилади.
Бундай ташкил этишда тизим тақсимланган шароитда фаолият кўрсата олмайди, ҳамма масалалар серверда ечилади, мижоз компьютери фақат оддий терминал сифатида ишлатилади.
Бу архитектуранинг бошқа авзаллиги серверда бизнес-қоидаларни (масалан, узатилиш яхлитлиги ёки маълумотлар қийматларига қўйиладиган чегаралашларнинг қоидалари) сақлаш имконияти ҳисобланади, бу умумий маълумотлар базасидан фойдаланадиган турли Клиент иловаларида кодни такроран ишлати-лишига йўл қўйилмаслигига имкон беради.
"Клиент-сервер" архитектурасини монолит ар-хитектурадан бош фарқи тизимни иккита аниқ ажратилган стандарт даражаларга бўлиниши ҳисобланади:
маълумотларни ташкил этиш ва сақлаш даражаси (файллар системасини ёки маълумот базаларини шакллантирадиган жараёнлар) - бу серверлар;
маълумотларга кириш ва қайта ишлаш даражаси (хизматларга (серверларга) сўровлар билан мурожаат қилиб, сервердан жавобини кутишни ташкил этадиган жараёнлар) – мижозлар (клиентлар), деб номланади.
Клиент-сервер доирасидаги ўзаро муноса-бат синхрон ва асинхрон бўлиши мумкин.
Биринчи ҳолатда клиент ўз сўрови серверда бажарилишини кутади ва ўз компьютерида бошқа ишлар билан шуғулланмайди;
иккинчисида – клиент серверга сўров юборади ва сервердан жавоб келишини кутмасдан ўзи олдин бажараётган ишини давом эттираверади.
Клиент-сервер архитектурасида илова қуйидаги мантиқий сатҳларга бўлинади:
Фойдаланувчи интерфейси сатҳи. Интерфейс одатда клиент компьютерида амалга оширилади;
Қайта ишлаш сатҳи (илова мантиғи). Ушбу сатҳда иловада кўзда тутилган асосий жараён (“бизнес-мантиғи”) амалга оширилади (функционаллик);
Маълумотлар сатҳи. Маълумот қайта иш-лайдиган иловаларга керакли маълумотларни тақдим этадиган дастурларни сақлайди.
Бу маълумот сақлаш сатҳнинг асосий хусу-сиятларидан бири ҳисобланади (persistence).
Ушбу сатҳ сервер компьютерида бажарилади
