Kompyuter lingvistikasi

15- MA’RUZA
KOMPYUTERDA MATNLARNI QAYTA ISHLASH TIZIMLARI

Reja:

1. 
   Kompyuter analizi va sintezi.
   
2. 
   Tarjima algaritmi.
   

Tayanch so‘z va iboralar: kompyuter analizi va sintezi, avtomatik tarji­ma, lingvistik ta’minot, dasturiy ta’minot, dastur algoritmi, tarjimon das- turlar, .formal model, morfologik, semantik-sintaktik va konseptual analiz, lingvoanalizatorlar, parser dasturlar.
Matnning formal ajraladigan eng kichik birligi so‘z hisoblanadi, lekin u ma’no anglatuvchi eng kichik birlik morfemalardan tashkil topadi. So‘z tarki­bi o‘zak morfemalar, prefikslar (old qo‘shimchalar) va suffikslar (o‘zakdan keyin qo‘shimchalar)dan iborat bo‘ladi. Masalan, besabrlikdandir so‘zida 5 morfema mavjud. So‘zlarning morfologik analizi uchun tildagi prefiks va suffikslar bazasi hamda so‘zlarning grammatik shakllarda o‘zgarishi (qan­day qo‘shimchalarni qabul qilishi)ni ko‘rsatuvchi lingvistik ta’min yarati- lishi lozim. Bunday baza avtomatik tarjima tizimi yaratilgan rus, ingliz, fransuz tillarida yaratilgan. Shulardan birini (rus tili grammatikasi asosida- gi) berib o‘tmoqchimiz.¹⁸
14-jadval

№ л/п