«kompyuter injiniring» fakulteti «dasturiy injiniring» kafedrasi

MAVZU: MB ni qo’llagan holda “Kutubxona” mobil ilovasini yaratish.
Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Android mobil operatsion tizimi haqida
   
3. 
   Mobil ilovani yaratishda ma’lumotlar bazasidan foydalanish
   
4. 
   Android operatsion tizimida dastur tuzish uchun dastrulash muhitini tayyorlash
   
5. 
   “Kutubxona” dasturining strukturasi yaratish
   
6. 
   Android operatsion tizimida “Kutubxona” dasturining interfeysini yaratish
   
7. 
   Ilova
   
8. 
   Hulosa
   
9. 
   Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
   

1. 
   Kirish
   

Mamlakatimiz prezidenti Islom Abdug‘anievich Karimovning – “Jahon moliyaviy - iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari” asarida axborot kommunikatsiya texnologiyalari sohasida hizmat ko‘rsatish jadal rivojlanayotganligi alohida ta’kidlab o‘tilgan. Mazkur asarda prezidentimiz tomonidan inqirozga qarshi hal etilishi zarur bo‘lgan masalalar belgilab berilgan bo‘lib, unga ko‘ra korxonalarni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik qayta jihozlashni yanada jadallashtirish, zamonaviy, moslashuvchan texnologiyalarni keng joriy etish inqirozga qarshi chora tadbirlarning eng asosiysi ekanligi ko‘rsatib o‘tilgan [1].
Texnika va texnologiya taraqqiyotining rivojlangan bosqichi XXI asrga to‘g‘ri keladi. Albatta, har bir texnika vositasi yaratilishiga inson ongi, tafakkuri, bilimlari va mehnati natijasi evaziga erishiladi. Bilimlar esa o‘z navbatida o‘qish, izlanish va tajriba asosida to‘planadi. Bilim olishning asosiy manbai kitob hisoblansada, lekin hozirgi kunda internetning shiddat bilan rivojlanib, hayotimizga kirib kelishi uning o‘z - o‘zidan bilim olishni yana bir asosiy manbasiga aylanmoqda [2].
Insoniyat qadimdan o‘zi egallagan bilim va tajribalarini kelajak avlodlar uchun meros qilib qoldirishga harakat qiladi. Bu harakatlar esa turli xil ko‘rinishlarda namoyon bo‘lgan. Bugungi kunga kelib axborot texnologiyalari rivojlangan bir paytda turli xil videokurs va web sayt ko‘rinishidagi o‘quv qo‘llanmalar paydo bo‘ldi.
Elektron kutubxonalar madaniyat va ta’limning asosiy qismi sifatida yangicha mazmun kasb etmoqda. Elektron kutubxonalar tufayli insonning axborot olish madaniyati, mutolaaga, ilm-fan, tarix, madaniyatga qiziqishi har tomonlama shakllanib rivojlanmoqda. Shunday ekan, elektron kutubxonalar o‘zining odatdagi qiyofasini o‘zgartirishi, eng zamonaviy talablarga javob beradigan axborot-ta’lim, madaniy markazga aylanishi kerak [3].
Respublikada olib borilayotgan tub islohotlar natijasida ijtimoiy-iqtisodiy masalalarga alohida e’tibor berib kelinmoqda.
Xususan, 2010 yil 12 noyabrda O‘zbekiston Prezidenti I.A.Karimovning O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi qo‘shma palatalarining yig‘ilishida “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi”ning uchinchi ustuvor yo‘nalishida axborot sohasini isloh qilish, axborot va so‘z erkinligini ta’minlashga, har bir fuqaro erkin axborot olishi uchun mamlakatimizda barcha shart-sharoitlar yaratib berilishi lozimligi to‘g‘risida to‘xtalib o‘tgan edi.
Mazkur yo‘nalish bo‘yicha respublikada bir qator ishlar amalga oshirilib, 2011 yil 13 apreldagi O‘zbekiston Respublikasi “Axborot-kutubxona faoliyati to‘g‘risida”gi O‘RQ-280-sonli Qonunining qabul qilinishi axborot-kutubxona faoliyatini shakllantirishga qaratilgan muhim qadam bo‘ldi. Bugun mamlakatimiz oliy o‘quv yurtlari “ZiyoNet” milliy ta’lim tarmog‘iga ulangan yuqori tezlikdagi internet bilan ta’minlangan. Yagona axborot-kutubxona tizimi joriy etilib, unga 300 mingdan ortiq darslik, qo‘llanma va boshqa o‘quv adabiyotlarining bibliografik ma’lumotlari kiritilgan.
Yurtboshimizning 2011 yil 23 fevraldagi “2011-2015 yillarda axborotkommunikatsiya texnologiyalari negizida axborot-kutubxona va axborot-resurs xizmatlari ko‘rsatishni sifat jihatidan rivojlantirishni davom ettirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga muvofiq tashkil etilgan respublika yig‘ma elektron katalog markazi axborot-kutubxona muassasalarida yaratilayotgan bibliografik yozuvlarni to‘plash orqali O‘zbekiston Respublikasining yig‘ma elektron katalogi bazasini shakllantirishmoqda. Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi negizida faoliyat yuritayotgan va yuqori texnologiyali uskunalar bilan jihozlangan ushbu markaz avtomatlashtirilgan yagona axborot-kutubxona tizimiga ega. Bitiruv malakaviy ishining dolbzarbligi. Ta’lim va ilm-fan sohasida axborot-kutubxona jarayonlarini integratsiyalashtirish, axborotni to‘plash va unga ishlov berish, elektron kutubxonalarni tashkil etish, ta’lim muassasalari hamda masofadan turib kitobxonlarga xizmat ko‘rsatish tezligi va sifatini oshirish bugungi kunda zarur masala hisoblanadi.
Tezlik bilan rivojlanib va keng tarqalib borayotgan kompyuter axborot texnologiyalari davrida hayotimizni qo‘l telefonlari, cho‘ntak kompyuterlari, kompyuterlarsiz tasavvur qilishimiz juda ham qiyin.
Hozirgi davrda boshqa texnika vositalari qatorida qo‘l telefonlari ham takomillashib, murakkablashib, mukammallashib boryapti. Bunda foydalanuvchilar soni esa kundan kunga jadallik bilan oshib boryapti. Yosh boladan tortib keksalargacha qo‘l telefon xizmatlaridan foydalanishmoqda.
Kurs ishi ob’ekti va predmeti. Android tizimida ishlaydigan kompyuterlar, smartfonlar va planshetlardan foydalanish jadal sur’atlar bilan rivojlanib borayotgani uchun kelajak avlodga ushbu tizimda ishlaydigan mobil kutubxonani yaratish jarayoni kurs ishining ob’ektisifatida olindi. Android operasion tizimi uchun mo’ljallangan dasturlarni yaratish texnologiyalari, vositalari, Java dasturlash tili malakaviy ishning predmeti hisoblanadi.
Hozirda kompyuterlar bilan raqobatlasha oladigan darajada mobil telefonlar rivojlangan. Ularda ham o‘zining maxsus operatsion tizimi, tezkor xotirasi, protsessori mavjud bo‘lib, foydalanuvchining doimiy yordamchisiga aylanib qoldi. Bularga misol qilib Blackberry, Apple iPhone, Samsung, HTC, ZTE, LG kabi yirik kompaniyalar ishlab chiqarayotgan smartfonlar va planshetlarni keltirishimiz mumkin. Ulardagi operatsion tizimlar ham sun’iy intelektga qarab takomillashib bormoqda. Shu jumladan, yaqin yillarda o‘z faoliyatini boshlagan va hozirgi kunda smartfon bozorining 75 foizini egallashga ulgurgan Android operatsion tizimi yuqori ko‘rsatkichlarni egalladi. Ushbu operatsion tizimdan aholining kamida 50-60 foizi foydalanadi. Operatsion tizim foydalanuvchilari qanchalik ko‘payib borsa, unda ishlaydigan dasturlarga bo‘ladigan ehtiyoj ham shunchalik ortadi. Demak, Android uchun mo‘ljallangan dastur va ilovalarni yaratish ko‘proq talab etiladi. SHuni inobatga olib, hozirgi kunda juda qo‘l keladigan “Mobil kutubxona” ilovasini yaratdik. Amalda bu ko‘rinishdagi ilovaning mavjud emasligi va bu xildagi ilovalarga talabning yuqoriligi mavzuning dolzarbligini belgilab beradi.

2.