Kompyuter avlodlar 1 – avlod mashinalari

Soundblaster – axborot saqlagichlarga yozilgan raqamli audioaxborotni tovushlarga aylantirib beruvchi qurilma. Soundblaster qurilmasining chiqish qismiga ovoz kuchaytirgich yoki ovoz kolonkalarini ulash mumkin, bu bilan kompyuterning multimedia imkoniyatlarini to’liq namoyon etishga yo’l ochiladi.
Multimedia – matn, tovushli ma`lumotlarni, tabiiy va grafik tasvirlarni birlashtiruvchi axborot texnologiyasi. Multimedia uchun zamonaviy CD – ROM texnologiyalar taqdimnomasi ilk marta 1987- yili Sietldagi konferensiyada (Second Microsoft CD – ROM Conference) bo’lib o’tdi va bu sana video va audioaxborotli to’laqonli multimedianing paydo bo’lishining boshlanishi deb hisoblanadi.
Printrlar, ularning turlari,vazifasi va farqi
Printer turli xil matnli hujjatlar, fotosuratlar yoki rasmlarni chop etish uchun mo'ljallangan. U simlar bilan tizim bloki yoki noutbukga ulanadi, shundan so'ng oddiy manipulyatsiyalar yordamida istalgan vaqtda kerakli matn yoki rasmni qog'ozga yoki polimer plyonkaga bosib chiqarishingiz mumkin. Bosib chiqarish moslamasining uchta asosiy turi mavjud: inkjet, lazer, matritsa. Ular bir qator xususiyatlar bilan ajralib turadi: ishlash printsipi, narxi, bosib chiqarish tezligi, hajmi va rangli tasvirlarni chop etish qobiliyati:
Matritsa. Ushbu printerlar bosmaxona bozorida birinchi bo'lgan. Ular 1964 yilda ishlab chiqilgan. Ularning ishlash printsipi maxsus bosh, igna elektromagnitlardan foydalanishga asoslangan va odatdagi yozuv mashinkasining ishlashiga juda o'xshaydi. Qurilmaning boshi qog'oz varag'iga parallel ravishda harakat qiladi. Uning ostida rangli pigment bilan lenta mavjud. Bosib chiqarish boshi siyoh lentasini ignalar bilan uradi va kerakli rasm yoki matn varaq yuzasida hosil bo'ladi. Odatda, bunday qurilma bilan ishlash uchun oddiy qog'oz varaqlari emas, balki maxsus rulonlardan foydalaniladi. Natijaning sifati mahsulotning boshida joylashgan ignalar soniga bog'liq bo'ladi.
Matritsali printerlar yaqin vaqtlargacha keng tarqalgan printerlardan biri edi. Bu tipdagi printerlar bugungi kunda ishlab chiqarilmaydi. Sababi, purkovchi va lazerli printerlar o‘zlarining samaradorligi va sifati buyicha matritsali printerlarni bozordan siqib chiqargan.
Matritsali printerlar tezligi bir bet A4 qog‘oz uchun 60 sekundgacha vaqt yo‘qatadi.
Purkovchi printerlar - lazerli printerlardan bosm qilish tezligi kam bo‘lishi qaramay tasvirni aniq va sifatli chiqaradigan qurilma. Tasvir qog‘ozga maxsus qurilma orqali siyoh tomchilarini purkash hisobiga yuzaga keladi.
Purkovchi rangli printer sifati lazerli printerga yaqin, narhi esa lazer printerlariga qaraganda arzon va shovqinsiz ishlaydi. Shuning uchun hozirgi kunda ko‘pchilik undan foydalanyapti.
HP Officejet Pro X576dw printerlarning bosma tezligi, A4 formatdagi qog‘ozlar uchun 70 bet/minut tashkil qiladi.
Jet. Bunday modellar matritsadan keyin paydo bo'ldi. Ular, shuningdek, bosma bosh va ignalar tufayli ishlaydi. Bosh qog'oz varag'i bo'ylab harakatlanadi va kerakli tasvirni hosil qiladi. Boshqa qurilmalardan asosiy farq - bu matritsaning mavjudligi, u boshida joylashgan va rang beruvchi pigmentni o'z ichiga oladi. Murakkab tez quritishga moyilligi sababli ishlab chiqaruvchilar bosma boshni rang beruvchi pigment qoldiqlaridan tozalaydigan maxsus tizimni o'rnatadilar. Bunday modellar juda sekin. Ammo shunga qaramay, ular bugungi kunda ham qo'llanilmoqda.
Lazer. Bu zamonaviyroq model. Lazerli printerlar oldingilaridan sezilarli darajada farq qiladi. Toner bu erda rang pigmenti emas, ishlatiladi. Bosib chiqarish boshi o'rniga tasvir barabanidan foydalaniladi. Birinchidan, matn yoki rasm qurilma xotirasida saqlanadi. Shundan so'ng, ma'lumot lazer yordamida fotosensitiv qatlam bilan qoplangan va yarimo'tkazgich bo'lgan fotodrumga uzatiladi. Yoritilganda uning qarshiligi pasayadi. Lazer tasvirni qog'ozga ko'chirish kerak bo'lgan joylarga nur yuboradi. Keyin toner bu zonalarga tushadi - uning zarralari salbiy zaryad bilan ta'minlangan. Kiruvchi qog'oz ijobiy zaryad oladi va baraban bilan aloqa qilganda toner bilan birga salbiy zarralarni oladi.
Ishlash printsipi kserografikli bosmaga uxshaydi, lekin, ish protsessi vaqtida tasvir formirovkasi printerning fotosezgir elementlarni lazer nurlari bilan ekspozitsiya qilish printsipiga asoslangan. Bunday usulda yaratilgan tasvirlar yuqori sifatli va namgarchilikdan qo‘rqmaidigan 19 xususiyatga ega bo‘ladi. Purkovchi printerlardan lazer printerlar quyidagi afzalliklarga ega:
• Lazer nurlari purkovchi printer kallaki harakatiga qaraganda juda tez harakatlanadi:
• Lazer nurlari tasvirni yuqori aniqlikda fokus, ekspozitsiya qila oladi.
• Lazer printer tonerlari ko‘p turib qolsa ham qotib qolmaydi, purkovchi printerlarda siyoh kallakilarda qotib qolish xsusiyatiga ega. Bunday kamchiliklarni to‘g‘irlash uchun mahsus servis xizmati kerak bo‘ladi.
• va boshqa afzalliklarga ega.
Kamchiliklari:
• Lazer printer ishlayotganda ozon gazi, azot oksidi (NO2, N2O), atseton, qog‘oz changi, ultrabinafsha nur va infaqizil nurlanishlar bo‘ladi:
• Qog‘ozni qizdirganda formaldegid va suv pari ajralib chiqadi:
• Ko‘p elektr energiyasini istemol qiladi:
• Lazer printerning qimmat baholigi:
• Qog‘ozaga ko‘p talab qo‘yiladi, masalan, bukilgan qog‘oz ishlatganda qurilma sinib qolishi mumkunligi va agar qog‘oz skrepkalangan bo‘lsa printer sinib qoladi.
• va boshqa kamchiliklarga ega.
Tezligi A4 bir bet matn uchun 15 sekundgacha vaqt yo‘qatadi. Hozirgi kunda minutiga 15—40 betgacha chop etadigan lazerli printerlar bor.
Inkjet modellari mashhur bosma qurilmalardir. Ularni sozlash va boshqarish oson, shuningdek, arzon. Plyuslarga quyidagilar kiradi:

• 
  arzon;
  
• 
  rangli tasvirlar va fotosuratlarni chop etish qobiliyati - ular bo'yoq pigmentini lazer modellariga qaraganda ancha yaxshi aralashtiradilar;
  
• 
  turli xil sirtlarga, shu jumladan porloq va hatto ba'zi turdagi matolarga bosib chiqarish;
  
• 
  ish boshlashdan oldin isinishga hojat yo'q;
  
• 
  patronlarni to'ldirish qobiliyati - bu xarajatlarni sezilarli darajada kamaytirishga yordam beradi;
  
• 
  foydalanish qulayligi, kichik o'lchamlari va vazni.
  

Kamchiliklari:

• 
  siyoh qimmat;
  
• 
  rang berish pigmenti suvga asoslangan, shuning uchun tugagan rasm yoki matn namlikka sezgir emas;
  
• 
  ishning past tezligi;
  
• 
  bosma boshni tez-tez tozalashni talab qiladi;
  
• 
  agar mahsulotni uzoq vaqt ishlatmasangiz, pigment quriydi.
  

Lazerli printer bosib chiqarish tezligi va sarflanadigan materiallarning arzonligi bilan foydalanuvchilar orasida mashhurlikka erishdi.Plyuslarga quyidagilar kiradi:

• 
  tayyor tasvir va matnning yuqori sifati;
  
• 
  ishning yuqori tezligi;
  
• 
  sarflanadigan materiallarning arzonligi.
  

Kamchiliklari:

• 
  Yuqori narx. Rangli bosib chiqarish moslamalarining narxi ayniqsa yuqori.
  
• 
  Qabul qilingan matnlar va rasmlarning siyohli modellarga qaraganda past sifati. Biroq, ushbu xarakteristikadan kam bo'lmagan modellar mavjud. Shuning uchun, sotib olishdan oldin, qurilma pasportida yoki forumlarda kerakli ma'lumotlar bilan tanishib chiqish tavsiya etiladi.
  
• 
  Ultriumni o'z-o'zidan to'ldirishga qodir emas. Buning uchun siz xizmat ko'rsatish ustaxonasiga murojaat qilishingiz kerak.