Kompleks birikmalar kimyosi

lavozimida mustaqil faoliyat ko‘rsatish talablariga va  professionalizmga 
javob berishi kerak. 
2.3. Ta’lim dasturlari bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalarga quyiladigan 
talablar 
2.3.3. Umumkasbiy fanlar bloki bo‘yicha talablar 
Bakalavr: 
-  xozirgi zamon modda tuzilishi  xaqida ma’lumotlarni, kimyoning nazariy 
tushunchalarini qo‘llagan xolda elementlarning davriy sistemasiga asoslanib, 
kimyoviy elementlarning xossalari; 
- elementlarning yer kobigidagi tarqalganligi va taqsimlanganligi muammolari xaqida; 
- mineral xom ashyolarni qayta ishlash prinsiplari masalalari; 
- elementlar va ular birikmalarining amaliy axamiyati; 
-noorganik kimyoning xozirgi zamon xolati, uning rivojlanish yo‘llari, uning fandagi va 
texnikadagi axamiyati masalalari;  
- kimyoviy muvozanat va uning turlari; 
- kislota va asoslar xaqidagi xozirgi zamon tushunchalari; 
- Debay, Gyukkel va Brensted-Louri nazariyalari; 
- bufer eritmalar va ularning xossalari; 
- kompleks birikmalar va ularning xossalari; 
-  funksional analitik guruxlar, ularning kompleks xosil qilishda tanlab ta’sir 
etuvchanligi; 
- oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, ularning yo‘nalishi; 
- analiz uchun gomogen va geterogen tarkibli namunalar olish usullari; 
- kristall va amrof cho‘kmalar va ularga qo‘yiladigan talablar; 
- titrimetrik analiz metodlarida reaksiyalarga qo‘yiladigan talablar; 
- bevosita va bilvosita titrlash usullari; 
- titrlash egrilari va ularga qo‘yiladigan talablar; 
- indikator nazariyalari; 
- indikator xatolari va ularni xisoblash usullari; 
- atom va molekulalarning elektromagnit nurlar bilan o‘zaro ta’sir jarayoni; 

---

 
 
185 
- elektromagnit nurlarini xarakterlovchi kattaliklar; 
- rangli eritmalar xossalari va tabiati; 
- spektrofotmetrik kattaliklar va ularning konsentratsiya bilan boglikligi; 
- nur yutilishi va chikarilishiga asoslangan metodlar;  
- polyarografiya va voltamtrometriyadagi elektrod jarayonlari; 
- sifat va mikdoriy polyarografiya; 
-  elektrokimyoviy analiz ishlatiladigan indikator elektrod va solishtirma 
elektrod, ularda boradigan jarayonlar ; 
-  organik kimyo fani va organik birikmalar va reaksiyalarining 
klassifikatsiyasi va organik birikmalarni nomlash; 
- organik birikmalar tuzilishining zamonaviy ta’limotlari; 
- organik birikmalarda izomeriya va uning turlari; 
- kimyoviy jarayonlarni matematik modellash; 
- kvant kimyosi, kristallar kimyosi, modda tuzilishi asoslari; 
- organik reaksiyalardagi katalik jarayonlar; 
- organik birikmalarni spektral usullar bilan tadqiq qilish; 
- termodinamikaning asosiy qonunlar; 
- kimyoviy termodinamika; 
- statistik termodinamika; 
- fazaviy muvazanatlar; 
- kimyoviy kinetika va kataliz; 
- elektr yurituvchi kuch; 
- kolloid eritmalarning olinishi va ularni tozalash; 
- kolloid eritmalarning molekulyar-kinetik xodisalari; 
- sirt xodisalari, adsorbsiyasi; 
- kolloid sistemalarining elektrik xossalari; 
- lifob zollarning sistemalar; 
 - polimerlarni sinflash va ularning muxim vakillari; 
- polimerlarning molekulyar- massaviy tavsiflari; 
- polimerlar sintezi; 
- polimerlarning fizikaviy kimyosi; 
- polimer eritmalari nazariyasi; 
- polimerlar strukturasi va fizik-mexanik xossalari; 
- polimerlarning kimyoviy xossalari; 
- polimerlar destruksiyasi va ularni stabillash; 
- yuqori molekulyar birikmalar kimyosining hozirgi zamon yutuqlari 
- aminokislotalarning tuzilishi, streoximiyasi va nomenklaturasi; 
- peptidlar tuzilishi, ularni sintez usullari va xossalari; 
- oksillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va turtlamchi tuzilishlari; 
- oksillar tarkibiga kiruvchi aminokislotalarni aniqlash; 
- nuklein kislotalar, nukmleizidlar va nukleotidlar turlari; 
- RNK va DNKlarning birlamchi tuzilishi DNK ning qo‘shspirallik tuzilishi; 
- oksillar biosintezi; 
- uglevodorodlar tuzilishi, nomenlaturasi va stereoximiyasi; 

---

 
 
186 
- anomer markazlar; 
- polisaxaridlar, glyukozid bog‘ining tabiati xakida tasavvurga ega bo‘lishi; 
- kimyoning asosiy qonunlari; 
- elementlar davriy konuni va davriy sistemasi; 
- atom va molekulalarning tuzilishi, kimyoviy boglanish; 
- kimyoviy termodinamika asoslari; 
- kimyoviy reaksiyalar sodir bo‘lishining asosiy konuniyatlari; 
- noelektrolitlar va elektrolitlar eritmalarining nazariyalari; 
- kimyoviy tenglamalarni tuzish; 
- oksidlar, asoslar, kislotalar va elementlarning fizik va kimyoviy xossalari; 
- reaksiyani amalga oshirishning shart-sharoitlari va bajarish usullari; 
- eritmalar tayyorlash; 
- bufer eritmalar va ularning xossalari; 
- bufer eritmalar tayyorlash va kimyoviy analizda qo‘llash; 
- kompleks birikmalar va ularning xossalari; 
- rangli kompleks birikmalar xosil bo‘lishida xromofor guruxlarning roli; 
- kompleks birikmalarning sifat va mikdoriy analizda qo‘llanilishi; 
- analiz uchun namunalar olish; 
-  namunani va amorf cho‘kmalarni olish sharoitlari, ularga ko‘yiladigan 
talablar; 
- cho‘kmalarning yetilishi va ifloslanishi sabablari; 
- birgalashib cho‘kish va uning turlari; 
- titrimetrik analiz metodlari; 
- standart eritmalar va ularni tayyorlash; 
- titrlash egrilarini tuzish; 
- indikator nazariyalari va ularning rang o‘zgarish soxalari; 
- indikator xatolarini xisoblash; 
- titrlashning ekvivalent nuqtasini aniqlash; 
-ajratish va konsentrlashning asosiy mikdoriy xarakteristikalari, ekstraksiya; 
- nur yutilishining asosiy qonunlari; 
- spektrofometrik va fotometrik reaksiyalar optimal sharoitlarini aniqlash; 
- elektrokimyoviy analiz metodlari; 
- indikator elektrodlar va ularning ishlash prinsiplari; 
- solishtirma elektrodlar va ularning ishlash prinsiplari: 
-  organik kimyoning nazariy asoslari, organik birikmalarning tuzilishi va 
reaksion kobiliyati; 
- organik sintez, nozik organik sintez va uning nazariy asoslari; 
- organik birikmalar asosiy sinflarining tuzilishi, tarkibi va xossalari; 
- organik reaksiyalar borishining asosiy prinsiplari; 
- organik reaksiyalarni rejalashtirish va modellash; 
 - termodinamika konunlari va ularning qo‘llanilishi; 
- entropiyani, aniklash metodlarini, qo‘llanilishi; 
- bir va ikki komponentli sistemalarning diagrammalari; 
- kimyoviy reaksiyalar tartibini aniklash metodlari; 
-  kuchli va kuchsiz elektrolitlarning elektr o‘tkazuvchanligini va ular 
orasidagi farkini; 

---

 
 
187 
- termodinamika konunlari va ularning qo‘llanilishi; 
- entropiyani, aniklash metodlarini, qo‘llanilishi; 
- bir va ikki komponentli sistemalarning diagrammalari; 
- kimyoviy reaksiyalar tartibini aniqlash metodlari; 
-  kuchli va kuchsiz elektrolitlarning elektr o‘tkazuvchanligini va ular 
orasidagi farkini; 
- kolloid sistemalarni olishda kondensatsiya va dispergatsiya usullari; 
-  termodinamik barkaror ultramikrogeterogen dispres sistemalar xakida 
tushunchalar; 
- suspenziya va emulsiyalarda sedimentatsiya xodisasi; 
- Gibbs tenglamasi va uning axamiyati; 
-  yukori molekulyar birikmalar makromolekulalarining katta o‘lchami va 
zanjirsimon tuzilishga ega ekanligi sababli qo‘shmolekulyar moddalardan farki; 
-  polimerlarning tirik tabiatidagi roli va ularning kimyoviy materiallar 
sifatidagi axamiyati; 
- polidisperslik xakidagi tushuncha; 
- polimerlarni sintez kilish usullari va mexanizmi; 
- polimerlardagi konfiguratsion izomeriya va konformatsiya; 
- makromolekulalarning bukiluvchanligi; 
- polimerlarni modifikatsiyalash;  
- aminokislotalarning kimyoviy xossalari, ningidrin bilan reaksiyasi; 
- peptidlar tuzlari va ularni sintez usullari; 
- oksillarning tarkalishi va ularning biologik funksiyasi; 
-  oksillar tarkibiga kiruvchi oxirgi N  va S-  aminokislotalarni aniqlash 
usullari; 
- nuklein kislotalar turlari, tarkibi, azot tutgan asoslarining tautomer shakllari; 
- adenozintrifosfat va uning biologik faolligi; 
- RNK va DNKlarning birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi tuzilishi; 
- DNK denaturatsiyasi; 
- uglevodlarning tabiatda tarqalishi; 
- nomenklaturasi kimyoviy xossalari, konfiguratsiyasi; 
- oligosaxaridlar tuzilishi va nomenklaturasi; 
-  polisaxaridlar tuzilishi, glyukozid bog‘ining tabiatini aniqlash usullarini