Компьютер системаларининг вируслар билан захарланиш профилактикаси

Калитларни тақсимлаш калитларни бошқаришдаги муолажалардан бири ҳисобланади. Калитларни тақсимлашнинг қуйидаги муолажаларини фарқлаш мумкин: калитларни шакллантириш, тақсимлаш, сақлаш ва алмаштириш.
Шакллантириш жараёнида калит тасодифий тарзда ҳосил қилиниши лозим. Шунинг учун калитни шакллантириш дастлабки маълумот сифатида таймер кўрсаткичидан фойдаланувчи псевдотасодифий генератор ёрдамида амалга оширилади.
Махфий калитлар хотирловчи қурилмада шифрланган ҳолда сақланади. Шифрланган калитнинг калити бошқа калит ёрдамида шифрланиши мумкин. Охирги калит очиқ ҳолда махсус хотирада сақланади ва ишлашнинг оддий режимида ўқилмаслиги, кўрилмаслиги, ўзгартирилмаслиги ёки йўқотилмаслиги лозим. Бу калит бош ёки мастер калит деб юритилади.
Бу калитни қайта-қайта ишлатилиши уни заифлаштиради. Шу сабабли маълумотларни шифрлаш калитларини мунтазам тарзда алмаштириб туриш шарт. Одатда маълумотларни шифрлаш калитлари ишлашнинг ҳар бир сеансида алмаштирилади, шу сабабли бу калитлар сеансли калитлар деб аталади.
Тармоқда калитларни фойдаланувчилар ўртасида тақсимлаш иккита усулда амалга оширилади:

1. 
   Битта ёки бир неча калитларни тақсимлаш марказларини тузиш.
   
2. 
   Калитларни тармоқ абонентлари ўртасида бевосита айирбошлаш.
   

Биринчи усулнинг камчилиги сифатида калитларни тақсимлаш мақсадида тармоқ орқали узатилаётган барча ахборотдан фойдаланиш имкониятини кўрсатиш мумкин бўлса, иккинчи усулда жараёнлар ва абонентларнинг хақиқийлигини текширишда қийинчиликлар туғилади.
НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ

1. 
   Ўзаро алоқада бœлган жараёнларнинг ҳақиқийлигига қандай ишонч ҳосил қилинади?
   
2. 
   Коммуникацион қисм тармоқ орқали олинувчи информациянинг сохта эмаслигининг тасдиђига қандай эришилади?
   

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

1. 
   Завгородний В.И. Комплексная защита информации в компьютерных системах. Учебное пособие.-М.:Логос; ПБОЮЛ Н.А.Егоров, 2001. 264 с.
   
2. 
   Столинс, Вильям. Основы защиты сетей. Приложения и стандарты: Пер. С англ.-М.: Издательский дом «Вильямс», 2002. 432 с.
   
3. 
   Ғаниев С.К., Каримов М.М. Ҳисоблаш системалари ва тармоқларида информация ҳимояси: Олий ўқув юрт.талаб. учун ўқув қўлланма.- Тошкент давлат техника университети, 2003. 77 б.