Компьютер графикаси

1.13-rasm. Uchta tipdagi shakl:
a – ko‘pburchakli, b – egri chiziqli, c – amorfli.

Shakl bilan ishlash – bu dizaynerlik ishining eng sodda va eng qiziq qismidir. Shakllarning mutanosibligi bo‘yicha ko‘pgina avlodlarning tajribasi mavjud, shuning uchun ko‘pchilik shakl bilan ishlaganda (rang bilan ishlashdan farqli o‘laroq) ichki tuyg‘uga bo‘ysunadi. Lekin undan ham asosiy shakllar haqida bir necha so‘z aytib o‘tamiz.

Chiziq.

Chiziq – geometrik figuralarning eng soddasi. Nazariy jihatdan u faqat birgina o‘lchamga ega – uzunlik. Biroq biz amaliyotda shu narsaga duch kelamizki, uning qalinligi, rangi va turlariga ahamiyat berishimiz kerak (aytaylik, amaliyotda keng tarqalgan punktirli chiziq). Ba’zida chiziq va to‘g‘ri burchak orasidagi chegarani anglash qiyin.
Chiziqning ikkita asosiy bajaradigan vazifasi bor: boshqa obyektlarni birlashtirish va ajratish.
Ajratish – chiziqlardan foydalanishning mumtoz usulidir, qaysiki kitoblarni bezashda gullagan va gullab boryapti. Dizaynda ham u faol ishlatilib kelinmoqda.

1.14-rasm. Ajratish uchun chiziqdan faydalanish.
Biroq chizg‘ichlarni (tipografik atamalardan ajratuvchi chiziqlar shunday ataladi) qo‘llash oddiy va o‘ta ravshan usul hisoblanadi. Agar sizga ishni sodda va tez bajarish kerak bo‘lsa, u holda bu yomon variant emas, ammo ajratuvchi chiziqlar yordamida qandaydir original narsa olmoqchi bo‘lsangiz, unda ko‘proq mehnat qilish talab etiladi.
Aytaylik, matn bloklarini ajratish uchun fon rangidagi farqdan yoki bo‘sh bloklardan foydalanish qiziqroq bo‘ladi.
Chiziqlarning birlashtirish funksiyasi yanada qiziqroq. Aytish mumkinki, zamonaviy dizayndagi keng tarqalgan va yorqinroq jihatlaridan biridir. Bu holatda chiziqlar axborot bloklari yoki grafik komponenti o‘rtasida asosiy o‘zaro harakat funksiyasini bajaradilar (1.15-rasm).
Sabab


Natija
1.15-rasm. Chiziqning ulovchi funksiyasi.

Chiziq bu o‘ziga xos xohlagan vaqtda yordamga keluvchi “qutqaruvchi” chiziqdir. Eng oddiy usul bilan kompozitsiyaga kiritish mumkin bo‘lgan ikkita jihat: birlik va jo‘shqinlik.

Ishda chiziqlar o‘ziga xos yo‘naltiruvchi rolni o‘ynashi kerak, unga qarab tomoshabin bir elementdan keyingisiga o‘tadi. Shuning uchun ulardan foydalanganda har doim faqatgina jozibadorlik haqida emas, balki mantiqiy asosni esdan chiqarmaslik lozim.