Komp lingvistikasi 4-amaliy mashg’ulot javoblari



Download 16,36 Kb.
Sana15.05.2021
Hajmi16,36 Kb.
#64487
Bog'liq
Soz turkumlarini modellashtirish(1-u)


Komp.lingvistikasi 4-amaliy mashg’ulot javoblari

Til birliklarini qismdan butunga, turdan jinsga, elementdan sistemaga, xususiydan umumiyga yo‘nalishlarda tadqiq etish o‘z navbatida tilshunoslikka “algoritm”, “model” (qolip), “modellashtirish” (qoliplashtirish) tushunchalarining mustahkam o‘rin olishiga sabab bo‘ldi. Til birliklari, sathlari, sathlararo bog‘lanishlarning induksiya va deduksiya asosida izchil tadqiq etilishi narijasida, bir tomondan, lisoniy birliklar, ikkinchi tomondan, shu lisoniy birliklardan tashkil topgan til umumiy mexanizmining model (qolip)lari haqidagi ta’limot vujudga keldi. Til sistemasi va model hodisalarini element, munosabat, bog‘lanish, butunlik kabi muhim belgilar birlashtirib turadi. Invariant tushunchasi tilshunoslikda model nazariyasining shakllanishiga samarali ta’sir ko‘rsatdi, chunki invariant deyilganda variantlarda namoyon bo‘luvchi ideal qurilma (qolip) yoki model tushuniladi. Invariant deb modelning funksional aspektdagi o‘z variantiga zidlab olingan holatiga aytiladi. O‘z ob’ektlarining holatiga ko‘ra molellar statik (turg‘un) va dinamik (funksional), tavsif maqsadiga ko‘ra analitik va sintetik, ifoda belgilariga ko‘ra grafik va metatil (mazmuniy, tavsifiy) kabi turlarga bo‘linadi. Tilshunoslikda modellar nazariy bilish va amaliy faoliyat maqsadlari uchun xizmat qiladi

Lisoniy model bilan lingvistik model bir xil hodisalar emas. Chunki lisoniy model lingvistik (ilmiy) modelning asli, originali yoxud real ob’ektidir. Masalan, muayyan tildagi fonemalarning modellari turli davrlarda va hozirgi davrda lingvistlar tomonidan har xil belgilanishi mumkin. Bundan ko‘rinadiki, real til mutlaq ob’ektiv hodisa va haqiqat bo‘lib, modellar uni nisbiy ravishda aks ettiradi. Til mohiyatan lisoniy modellar haqidagi ta’limotdir, deyishimiz mumkin.

Umuman olganda, tilshunoslikda vujudga kelayotgan modellashtirish jarayoni nurq asosi bo‘lgan tilning system-strukturasini chuqurroq o‘rganish uchun yangi imkoniyatlar yaratib bermoqda. O‘zbek tilining barcha sath birliklarini modellashtirish bilan bog‘liq kompyuter dasturlari ishlab chiqish va uni hayotga jalb etish kompyuter tilshunosligi oldida turgan dolzarb masalalardan biridir.



Matеmatik amallar asоsiy rоl o‘ynaydigan algоritmlarga sоnli algоritmlar dеyiladi. Bundan tashqari mantiqiy algоritmlar ham bоr. Bunday algоritmlar barcha fanlarda va kasblarda, ayniqsa huquqshunоslikda, tibbiyotda, mantiqda, falsafada kеng qo‘llaniladi. Algоritmlarning yaratilishi o‘z navbatida rеlеkоntaktli sxеmalar, parallеl va kеtma-kеt sxеmalarning ishlab chiqarilishi va kibеrnеtikada qo‘llanilishiga оlib kеladi.
Download 16,36 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish