Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

АТМ технологияси қуйидагиларни таъминлайди:
- белгиланган узунликдаги пакет (ячейка) кўринишида маълумотларни барча 
турларини транспортлаш (сўзлашув, мусиқа, ҳаракатсиз ва ҳаракатли тасвирлар, 
маълумотлар); 
- фойдаланувчи учун унга керак бўлган тармоқ ўтказувчанлик қобилияти ресурсларига 
керакли пайтда вақт ажратиш; 
- интерактив ҳизмат ва ахборотларни тақсимлаш хизматларини, шу билан бирга алоқа 
ўрнатиладиган ва алоқа ўрнатилмайдиган хизматларни ҳам таъминлайди. 
АТМ технологияси тармоқ операторлари учун қуйидаги имкониятларни 
яратади:
- тармоқнинг юқори мослашувчанлигини;
- тармоқнинг қурилиш лойиҳасига ва эксплуатациясига кетган сарф-ҳаражатларни 
камайтириш; 
- тармоқ ускунасини ишлаб чиқиш (яъни кўплаб иккиламчи тармоқ ўрнига битта 
тармоқ яратилиши ва эксплуатация қилиниши тушунилади); 
- тармоқ ресурсларини самарали ишлатиш;
- ҳозирда бор бўлган ва келажакда пайдо бўладиган ҳизматлар учун ягона универсал 
тармоқ яратиш имконияти.
АТМ технологияси 
Синхрон ва асинхрон дискрет каналлар бўлиши мумкин.
Синхрон 
дискрет каналларда хар бир бирлик элемент киритилиши аниқ белгиланган вақт 
моменти бажаради ва улар фақат изохрон сигнал узатишга мўлжалланган.
Асинхрон
канал бўйлаб ихтиѐрий турдаги сигнал-изохрон, анизохрон сигналларни 
узатиш мумкин, шу сабабли улар «тиниқ» номини олганлар. Синхрон каналлар эса «тиниқ 
эмас». 
Дискрет канал ахборот узатиш тезлиги билан тавсифланади ва 
бит/с
да ўлчанади. Дискрет 
каналнинг бошқа характеристикаси - телеграфлаш тезлиги 
В
дир. 

---

166 
Ахборотни асинхрон кўчириш тамойили. 
Узатишнинг асинхрон режими (ATM) ахборотнинг барча турларини умумий тезликли 
рақамли трактида турли фойдаланувчилардан бўлган уялар оқимини асинхрон 
мультиплексорлаш билан узунлиги ўрнатилган (уя-cell) пакетларда транспортлашдир.
Уя 5 октет сарлавха ва 48 октет ахборот майдонидан иборат.
АТМнинг асосий афзалликлари
- юкланишни энг юқори қиймати ва узатиш тезлиги, 
тармоқни семантик ва вақт тиниқлигидан мустақил равишда хар қандай ахборотни 
транспортлашдан иборат.
Қисқа уя, коммутация вазифалари минимизацияси, замонавий технологиялар туфайли 
АТМ коммутаторларни ишлаб чиқариши 100 Гбит/с дан ортиқ. Шунинг учун ITU АТМни 
В-ISDNда ахборотни транспортировка қилиш учун танлаб олди. АТМ режими 
физикавийдан юқори поғона протоколлари билан белгиланади.