Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

5.2-rasm. 
хDSL 
ning 
texnologiyalarini 
vositalar 
va 
yo‟nalishlar 
bo‟yicha 
“shajaraviy 
daraxti”
хDSL 
Uzatish 
vositasi 
Sky 
DSL 
PDSL 
Air DSL 
W-
DSLWDSL 
 
Wireless 
DSL 
EEL
DSL 
FDSL 
Simpleks, yarim 
dupleks yoki 
dupleks? 
Vaqtning 
liniyalarini 
jadvali 
UDSL 
ISDN TCM 
VDSL (TDD) 
Ethernet Loop 
ADSL 
SDSL 
Ma’lumotlar oqimining 
simmetrik yoki asimetriklari 
Dupleks 
Simpleks 
Mis simlar 
Optik tola 
O’zgaruvchan 
O’zgarmas 
Yarim dupleks 
Assimmetrik 
Simmetrik 

---

 
55 
 
xDSL ning simmetrik texnologiyalari 
 
 
 
Ular foydalanadigan simlarning juftligini soni bo'yicha ajratiladi. 
 
HDSL  (High  bitrate  DSL)  xDSL  texnologiyaning  simmetriklaridan  eng 
muhimlaridan  biri  bo'lib,  u  bitta,  ikkita  yoki  uchta  juftliklar  bo'ylab  uzatishda 
ishlatiladi.  xDSL  ning  simmetrik  texnologiyalarining  ―shajaraviy  daraxti‖  5.3- 
rasmda ko'rsatilgan. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5.3-rasm. xDSL ning simmetrik texnologiyalarining ―shajaraviy daraxti‖ 
 
Avvalo  2B1Q  rusumli  kodlashdan  foydalanilgan  ikkita  juftlik  uchun  HDSL 
varianti  paydo  bo'ldi,  keyin  uch,  ikki  va  bir  juftlik  uchun  2B1Q  yoki  CAP 
foydalanilgan  ETSI  standartidagi  HDSL  keldi.  Tez-tez  SDSL  2  qisqartma 
ishlatiladi. HDSL2 asosan T1 uzatishga mo'ljallangan, SDSL 2 asosan 384 Kbit/s 
...2.304 Mbit/s tezliklarni talab etadi.  
 
DSL  ning  simmmetrik  texnologiyalari  bitta  juftlik  uchun  juda  keng 
tarqalgani bois, shu  texnologiyaga asoslangan uskunalar ko'p belgilar bilan paydo 
bo'ldi. Bu qisqartirma va belgilar firmalarning nomi bilan bog‘liq. 
SDSL 
Simlarni juftliklari soni 
НDSLETSI 748 
Кбит/с 
SDSL/SP-DSL (Single Line 
DSL/Single Palr DSL) 
Standart  
НDSLANSI 748 
Кbit/s 
НDSL1168 Кbit/s 
WDSL 
ANSI 
ETSI 
2 ta jufti 
3 ta jufti 
1 ta jufti 

---

 
56 
 
 
Avvallo  SDSL  asosan  karcholonlar  sektori  uchun  mo'ljallangan  edi,  ammo 
nutq  va  ma'lumotlarni  birgalikda  uzatish  imkoniyati,  uzatish  tezligiga  xususiy 
sektorning  yuqori  darajasidagi  ehtiyoji  borligi  va  yaxshi  texnik  xarakteristikalari 
(spektrli  moslashganligi,  halokatga  elektr  ta'minotini  borligi  va  h.)  kelgusida 
SDSL2 tehnolgiyasi ISDN ni xususiy sektorida almashtirish mumkin va shu bilan 
xDSL ning asimmetrik texnologiyasiga raqobat paydo qilishi mumkin.