Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidago toshkent axborot texnologiyalari universiteti

 
 
 
 

---

100 
Laboratoriya ishining amaliy qismi
11.1- Rasm. - Pochta serverini oldingi laboratoriyada qurilgan tarmoqqa 
qo‘shish. 
Pochta serverining IP manzilini (192.150.0.150) o‘rnatgandan 
so‘ng, shaxsiy kompyuterlarda elektron pochta mijozlarini sozlashingiz 
kerak. Buning uchun "Ish stoli" yorlig‘idagi konfiguratsiya oynasida 
"Elektron pochta" tugmasini bosing (11.2- Rasm). Natijada, pochta 
mijozi sozlamalari oynasi ochilishi kerak, unda siz quyidagi qiymatlarni 
ko‘rsatishingiz kerak: 
-
11.2- Rasm. - Elektron pochtani sozlash 
-
Foydalanuvchi nomi «Your Name»; 
-
Foydaluvchining electron pochta manzili «Email Address» ; 
-
kiruvchi elektron pochta xabarlarining server nomi - maydon 
«Incoming Mail Server»; 

---

101 
-
chiquvchi elektron pochta xabarlarining server nomi - maydon 
«Outgoing Mail Server»; 
-
Foydalanuvchi logini-maydon «User Name»; 
-
Electron pochtaga kirish uchun parol «Password». 
Kiritilgan qiymatlarni saqlash uchun "Save" tugmasini bosing. 
Agar kerak bo‘lsa, "Reset" tugmasini bosish orqali barcha o‘rnatilgan 
qiymatlarni tiklash mumkin (11.3- Rasm). 
11.3- Rasm. - Birinchi mijozni sozlash. 
Qolgan mijozlar uchun sozlamalar bir xil. Natijada, bizda pochta bilan 3 
ta elektron pochta mijozi mavjud: 
1 mijoz – [e-mail] – 192.168.1.2 
2 mijoz – [e-mail] – 192.170.1.2 
3 mijoz – [e-mail] – 192.150.1.2 
-
Belgilangan parametrlarni saqlagandan so‘ng, pochta mijozi 
oynasi ochilishi kerak (11.4- Rasm). Ushbu oynada quyidagi funktsional 
tugmalar mavjud: 
-«Compose» – yangi elektron pochta yaratish va yuborish;

---

102 
-«Receive» – elektron pochta serveriga kelgan xatlarni olish 
uchun;
-
«Delete» – qabul qilingan elektron pochta xabarlarini o‘chirish; 
-
«Configure Mail» – pochta mijozi sozlamalarini sozlash uchun. 
11.4- Rasm. – Pochta mijoz oynasi 
Barcha shaxsiy kompyuterlarda elektron pochta mijozlarini 
sozlaganingizdan so‘ng, server konfiguratsiyasi oynasidagi "Config" 
yorlig‘idagi "EMAIL" tugmasini bosish orqali elektron pochta serveri 
sozlamalari oynasiga o‘tishingiz kerak. Natijada, 11.5- Rasm.da 
ko‘rsatilgan oynaga o‘xshash oyna paydo bo‘lishi kerak. 

---

103 
11.5- Rasm. – Elektron pochta serverini sozlash 
Ushbu oynada "Domen nomi" maydonida elektron pochta 
serverining domen nomini belgilang va "Set" tugmasini bosing. Shundan 
so‘ng, siz ushbu serverda foydalanuvchi pochta qutilarini yaratishingiz 
kerak. Pochta qutisini yaratish uchun "Foydalanuvchi" maydonida 
foydalanuvchi 
loginini, 
"Parol" 
maydonida 
- 
uning 
parolini 
ko‘rsatishingiz kerak va keyin "+" tugmasini bosing. Barcha 
foydalanuvchilar uchun pochta qutilari xuddi shu tarzda yaratilgan. 
Pochta qutisini o‘chirish uchun tegishli foydalanuvchining loginini 
tanlang va "-" tugmasini bosing. Parolni o‘zgartirish uchun "Parolni 
o‘zgartirish" tugmasidan foydalaning. 
Barcha elektron pochta serverlarida pochta qutilari yaratilgandan 
so‘ng, tarmoq modelini sozlash tugallandi. 
Buning uchun siz pochtaga o‘tishingiz kerak (11.4- Rasm), u erda 
biz foydalanuvchilarning elektron pochtasini o‘rnatamiz. Keyinchalik, 
biz "Yozuv" tugmasini bosishimiz kerak, qabul qiluvchining manzilini, 

---

104 
xat mavzusini va mazmunini kiriting. Qabul qilish tugmasi yordamida 
pochta tekshiriladi. 
11.6- Rasm. – Pochta ishini tekshirish